| 28386 |
een brok steenkool |
klot:
klǫt (L286p Hamont
[(Eisden)]
[Zwartberg, Waterschei])
|
Een dikke brok steenkool. [N 95, 464; monogr.]
II-5
|
| 22484 |
een cadeau geven |
schenken:
schinken (L286p Hamont)
|
Schenken. [Willems (1885)]
III-3-2
|
| 34532 |
een ei |
ei:
ē̜i̯ (L286p Hamont),
ɛi̯ (L286p Hamont),
eitje:
ē̜i̯kǝn (L286p Hamont),
ęi̯kǝ (L286p Hamont)
|
[L 1a-m; L 3, 8; L 5, 79; L 26, 13b; L 30, 18b; L 35, 7; JG 1b; RND 123; Vld.; monogr.]
I-12
|
| 34541 |
een ei afpellen |
schellen:
sxęlǝn (L286p Hamont)
|
Een ei van de schaal ontdoen. [N 19, 55b; A 39, 9b]
I-12
|
| 34534 |
een ei schouwen |
doorluchten:
dōrløxtǝn (L286p Hamont)
|
Men schouwt een ei om na te gaan of het bevrucht is en of het nog goed is voor consumptie. Men doet dit door het ei naar het licht te houden. Ook kan men controleren of het ei goed is door het in water te leggen. Als het zinkt, is het goed. [N 19, 56]
I-12
|
| 32747 |
een geerakker ploegen |
kortvoorden:
[kortvoorden] (L286p Hamont),
tippen:
tepǝn (L286p Hamont)
|
Afhankelijk van de gebruikte ploeg en de gevolgde ploegwijze kan de geer van een trapeziumvormige akker op verschillende manieren worden geploegd. Wordt de akker met een wentel- of een keerploeg bewerkt, dan kan men a) met de geer beginnen en dan - schuin tegen de geervoren aan - de lange voren ploegen, of b) met de lange voren beginnen en op de overblijvende geer korter wordende voren ploegen, waarbij tenslotte - schuin op de geervoren - nog enige lange sluitvoren worden geploegd. Op een uiteen te ploegen geerakker ploegt men vanaf de zijkanten eerst de lange voren, totdat men de in midden uitgezette geer bereikt. Daar ploegt men dan korter wordende voren, die in het midden (waar men moest keren) worden aangevuld met een aantal lange sluitvoren. Wordt die geerakker het jaar daarop bijeengeploegd, dan ploegt men in het midden eerst het daar uitgezette geerstuk bijeen; daarop laat men dan de lange voren volgen. Als een trapeziumvormige akker geploegd kan worden in voren die in dezelfde richting lopen als de evenwijdige korte en lange zijde van het stuk, hoeft men geen geer te ploegen. Voor het([...)-gedeelte van sommige varianten zie men het vorige lemma. [N 11, 64; N 11A, 126a + b + c + d; JG 1a + 1b; monogr.; A 33, 9 add.]
I-1
|
| 19855 |
een huis huren |
huren:
hy(3)̄ərə (L286p Hamont),
hy(3)̄ərən (L286p Hamont)
|
(een huis) huren || een huis huren [ZND 27 (1938)]
III-2-1
|
| 20508 |
een kater hebben |
een zware kop hebben:
ne zwaere kop hebben (L286p Hamont)
|
kater hebben; Hoe noemt U: Zich niet lekker voelen de dag na een flinke drinkpartij (een kater hebben) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 27923 |
een kophout plaatsen |
(een kophout) zetten:
˲zɛtǝ (L286p Hamont
[(Eisden)]
[Domaniale, Wilhelmina])
|
Een voorlopige ondersteuning plaatsen tijdens de winning van een koollaag. Zie voor het object "kophout", "kopstijl" etc. het lemma Kophout. [N 95, 492; N 95, 291]
II-5
|
| 22780 |
een kring op de grond trekken |
een kring op de grond trekken:
nə krēnk op də grōnt träkən (L286p Hamont),
een ringetje op de grond trekken:
ə reŋəkə op də grōnt träkən (L286p Hamont)
|
Een kring op de grond trekken. [ZND 29 (1938)]
III-3-2
|