e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren... plaats=Hasselt

Overzicht

Gevonden: 5340

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
ijzel, bevroren neerslag ijzel: (h)èè.zel (Hasselt), ēͅzəl (Hasselt), hē.zel (Hasselt), èzel (Hasselt), (m.)  ēͅzəl (Hasselt, ... ), Opm. ei als monoft.).  eizel (Hasselt) ijzel [ZND 36 (1941)] || ijzel, onderkoelde regen waarvan de straten spiegelglad worden [heezel, hijzel] [N 22 (1963)] III-4-4
ijzelen ijzelen: et èzelt (Hasselt, ... ), ēͅzələ (Hasselt, ... ), het eizelt (Hasselt, ... ), ps. bij benadering omgespeld volgens Frings.  hēͅ.zələ (Hasselt, ... ) ijzelen [N 22 (1963)], [ZND 01 (1922)], [ZND 36 (1941)] III-4-4
ijzeren deurtje voor het ovengat ovendeksel: [oven]dęksǝl (Hasselt) Het ijzeren deurtje waarmee het ovengat afgesloten wordt. Vergelijk het lemma "ovendeur" in aflevering II.1, pag. 71. Vroeger gebruikte men ter afslsuiting van de oven soms een lemen bal, die schotel genoemd werd. Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel (oven-) het lemma "bakoven" (3.1.3). [N 5A, 25b] I-6
ijzeren drevels, deuvels goujons: gužõ̜n (Hasselt), tweepuntige nagels: twiǝpø̜ntegǝ nāgǝls (Hasselt) De tweepuntige stalen nagels waarmee de verschillende bodemplanken met elkaar verbonden worden. [N E, 38c] II-12
ijzeren eg ijzeren [eg]: ē̜.zǝrǝ [eg] (Hasselt) De drie- of vierhoekige eg waarvan zowel het geraamte als de tanden van ijzer waren; zie afb. 55 en 56. Waar zulk een eg als onkruideg en/of als zaadeg diende, is vermeld in de betrokken lemmata verderop. De vorm die de ijzeren eg ter plaatse kon hebben, is hieronder voorgesteld door de tekens ‚àÜ en vierkant. Voor ''eg'' en ''eg'' zie men de toelichting bij het lemma ''eg''.' [JG 1a + 1b add.; N 11, 70 + 71 + 72 add.; N 11A, 161; N J, 10; A 13, 16b; monogr.] I-2
ijzeren gaffel, oogstgaffel gaffel: gafǝl (Hasselt), gá.fǝl (Hasselt), hooigaffel: [hooi]gafǝl (Hasselt) Twee- of drietandige ijzeren vork, met lange, enigszins gebogen tanden en een lange houten steel, gebruikt om hooi of korenschoven op te steken en op de wagen te laden. Zie afbeelding 10, b. Voor het voorkomen van de term riek en van varianten van het type gāfel, zie de toelichting bij het lemma ''houten gaffel''. Voor de fonetische documentatie van het woorddel (hooi) zie het lemma ''hooi''.' [N 18, 27; JG 1a, 1b; A 28, 2; L 1 a-m; L 16, 18a; L B2, 241; Lu 6, 2; S 9; Wi 3; Av 1 III 5a, b; monogr.] I-3
ijzeren haak aan de puthaak haak: hāk (Hasselt), puthaak: peͅthōͅk (Hasselt), pɛtōͅk (Hasselt), putveer: pøtviər (Hasselt), schephaak: sxeͅphōͅk (Hasselt) [N 12 (1961)] [ZND 32 (1939)] I-7
ijzertje onder een schoen ijzertje: ēzərkə (Hasselt) ijzertje onder de schoen [blakei] [N 24 (1964)] III-1-3
in de doodskist leggen zerken: ze.rreke (Hasselt) zerken, kisten III-2-2
in de ondergrond werken in de put gaan werken: ɛn ǝ pɛt goan wɛ̄rǝkǝ (Hasselt [Waterschei]) Algemene benaming voor het werken in het ondergrondse gedeelte van de mijn. Andreetje in het woordtype "naar Andreetje gaan" duidt op de mijn "André Dumont" te Waterschei. [N 95, 115 add; monogr.; Vwo 429; N 95, 2] II-5