e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Hasselt

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
kroonkandelaar, luster luster: luster (Hasselt), lystər (Hasselt) lamp/ luchter; inventarisatie soorten en gebruiksmogelijkheden; betekenis/uitspraak [N 20 (zj)] || luster, kroonkandelaar III-2-1
kroonluchter luster: lister (Hasselt) Een veelarmige lamp in de kerk, luchter, kroonluchter. [N 96A (1989)] III-3-3
kroos groef: grūf (Hasselt), kerf: kɛrǝf (Hasselt), kroos: krūs (Hasselt) De met behulp van de kroosschaaf in de binnenwand van het vat aangebrachte groef, waarin later de bodem wordt aangebracht. Zie ook afb. 222. [N E, 34b; monogr.] II-12
kroosschaaf groefzeeg: grūf˲zīǝx (Hasselt), kroos: krus (Hasselt) In het algemeen de schaaf waarmee de kroos in de binnenwand van het vat wordt aangebracht. Er bestaan verschillende uitvoeringen van de kroosschaaf, maar vaak is hij samengesteld uit een houten blok, dat voorzien is van een drietal beiteltjes die naar de binnenwand van het vat gericht zijn, en een cirkelvormig houten plankje. Wanneer de kuiper het houten plankje in een cirkelvormige beweging over de koppen van de duigen voortbeweegt en tegelijkertijd de schaaf tegen de binnenwand van het vat aandrukt, ontstaat enkele centimeters onder de rand een groef, de kroos. Zie ook afb. 221. Soms wordt in de kroosschaaf in plaats van de drie beiteltjes een stuk zaagblad aangebracht; de woordtypen krooszaag, gergelzaag en groefzaag uit respectievelijk Panningen (L 290), Kortessem (Q 74) en Hasselt (Q 2) duiden waarschijnlijk zoɛn aangepaste schaaf aan.' [N E, 34a; A 32, 5; monogr.] II-12
krozen groeven: gruvǝ (Hasselt), krozen: krūzǝ (Hasselt) Met behulp van een kroosschaaf aan de binnenwand van het vat een groef aanbrengen. [N E, 34c] II-12
kruid (alg.) kruid: kraat (Hasselt), krø͂ͅ.t (Hasselt) kruid [ZND m] III-4-3
kruiden, specerijen kruiden: krø͂ͅe.t (Hasselt) specerij III-2-3
kruidenpannenkoek kruidkoek: met groene kruiden bereid in ons dialect cichoreisalade  krø̄ətkuk (Hasselt) pannenkoek [ZND 40 (1942)] III-2-3
kruidje-roer-me-niet kruidje-roer-mich-niet: krèè.dsje rej.ert miech ni (Hasselt) Kruidje-roer-me-niet (Mimosa pudica L.) III-2-1
kruidnagel groffel: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 15-10  groffel (Hasselt), groffelnagel: verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 15-10  grufəln‧agəl (Hasselt) een kruidnagel (specerij, met een scherpe smaak, in de vorm van een spijker; Fr. clou de girofle) [ZND 01u (1924)] III-2-3