| 23562 |
kerkkoor |
t koor?].:
zangkoeer (L352p Hechtel)
|
Het kerkelijk zangkoor [kèrkkoeër, kirchekoeër, zangkoeër [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 23587 |
kerklied |
kerkliedje:
kirklieke (L352p Hechtel)
|
Een kerkelijk lied, een kerklied [kirchelidsje?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 22803 |
kermis |
kermis:
kɛrəməs (L352p Hechtel),
murgen is `t kurmis (L352p Hechtel),
murgen is `t kèrmis (L352p Hechtel),
murgen ist keͅrmis (L352p Hechtel)
|
kermis [RND] || Morgen is het kermis. [ZND 39 (1942)]
III-3-2
|
| 34077 |
kern |
kern:
kē̜i̯n (L352p Hechtel)
|
Uitsteeksel dat komt bloot te liggen, wanneer de koe een hoorn afstoot. [A 4, 15; L 20, 15]
I-11
|
| 23242 |
kerstmis |
kerstmis:
kersmis (L352p Hechtel),
korsmis (L352p Hechtel, ...
L352p Hechtel)
|
Hoe vertaalt men in uw dialect: Kerstmis? [ZND 20 (1936)] || Kerstmis. [ZND 42 (1943)]
III-3-3
|
| 32783 |
kettingeg, weide-eg |
ketting[eg]:
kęteŋ[eg] (L352p Hechtel)
|
De kettingeg bestaat uit een vier-, soms driehoekig raam of slechts uit een losse voor- en achterbalk, waartussen kettingen gespannen zijn. Aan deze kettingen zijn korte en lichte tanden bevestigd. Zie afb. 13 en 14. Met de kettingeg wordt voornamelijk licht werk verricht. Het bekendst is het gebruik als weide-eg. Men bewerkt de weide met de kettingeg om de grasmat luchtiger te maken, om mest te verspreiden en molshopen te slechten. Men kan de kettingeg ook gebruiken om gerooide en in panden gelegde suikerbieten van de aanklevende aarde te ontdoen. Soms wordt met de kettingeg ook akkerland bewerkt. Van enige termen aan het einde van het lemma vindt men de plaatselijke varianten in het lemma ´akkersleep, weidesleep´ vermeld. Voor ''eg'' en ''eg'' zie men de toelichting bij het lemma ''eg''. [JG 1a + 1b + 2c; A 13, 16b; A 40, 10; N 11, 72e + 71 add.; N 11A, 163a + 181f; N 14, 81 add.; N J, 10; N P, 18b; monogr.]
I-2
|
| 19496 |
keukenrek |
reeplank:
reͅi̯plaŋk (L352p Hechtel)
|
de plank waarop het keukengerief wordt gezet [ZND 32 (1939)]
III-2-1
|
| 21461 |
kibbelen |
bakkeren:
è als la grève
ze zèn aain ⁄t bakkeren (L352p Hechtel),
stechelen:
ze zen wier an ⁄t stechelen (L352p Hechtel)
|
Ze zijn weer aan het kibbelen, twisten. [ZND 36 (1941)]
III-3-1
|
| 18208 |
kiel |
kiel:
kiel (L352p Hechtel),
kiêl (L352p Hechtel)
|
kiel (kledingstuk voor mannen) [ZND 27 (1938)]
III-1-3
|
| 33163 |
kiemen, schieten, botten van pootaardappelen |
schieten:
sxitǝ (L352p Hechtel)
|
J. Goossens heeft in zijn enquêtes twee begrippen afgevraagd: "kiemen" (algemeen van een zaadje) en "botten" (gezegd van een pootaardappel, wanneer deze in de kiembak ligt); afgezien van een klein fonetisch detail zijn er géén afwijkingen tussen beide lijsten van antwoorden, behoudens in P 187, waar "botten" jongen (wellicht schertsend?) is; in Q 3, 5, 9 en 187a waar voor de aardappel botten wordt gegeven (wellicht invloed van de cultuurtaal) en in Q 156 waar voor de aardappels ze zijn gehikt werd opgegeven. De opgaven van beide lijsten zijn derhalve in dit lemma samengenomen. Kienen moet begrepen worden als een contaminatie van kiemen (voor de klinker) en kijnen (voor de slotmedeklinker). Zie ook de toelichting bij het voorgaande lemma Scheut. [N M, 16b; JG 1a, 1b, 2c; monogr.; add. uit S 17]
I-5
|