e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Hechtel

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
lieveheersbeestje lieveheersbeestje: ook in ZND 16, 006  lieveheersbeestje (Hechtel), lievevrouwbeestje: ook in ZND 16, 006  leivevrouwbeestje (Hechtel) lieveheersbeestje [ZND 05 (1924)] III-4-2
liggen liggen: liggen (Hechtel, ... ) liggen [ZND 25 (1937)] III-1-2
lijkbidder lijkbidder: znd 1 a-m; znd 30, 25;  lekbeer (Hechtel, ... ) lijkbidder [ZND 30 (1939)] || lijkbidder (fr. croquemort) [ZND 01 (1922)] III-2-2
lijnzaad, vlaszaad lijnzaad: lɛ̄nzǭt (Hechtel), lijzenszaad: lęi̯zǝnszǭǝt (Hechtel) Linum usitatissimum L. Lijnzaad is de gebruikelijke naam voor het zaad van de vlasplant en, in verband met de olieproduktie, ook voor het gewas. Zie paragraaf 4.2 en in het bijzonder het lemma Vlas. Uit de gerepelde en gedorste zaadbollen wordt olie geslagen, de lijnolie; de overblijvende pulp is een gezocht veevoer. De vormen die hier zijn samengebracht onder de typen lijzend en lijzens zijn te beschouwen als varianten van lijzaad, met een bijzondere verzwaring van het eerste lid. Ze zijn als afzonderlijke typen behandeld vanwege de samenstellingen in dit lemma en in de volgende lemmaɛs. [S 22; Wi 18; monogr.; add. uit JG 1b; L 1 a-m; L 1 u, 149; L 42, 59; RND 31] I-5
lijnzaadmeel lijzendmeel: lɛ̄zǝntmɛ̄ǝl (Hechtel) De gedroogde pulp die overblijft na het slaan van de olie uit het lijnzaad. Het meel wordt als veevoeder gebruikt. Indien in samenstellingen met lijnzaad- dit woorddeel onverkort is gebleven en gelijk aan de opgave voor lijnzaad in dat lemma, dan is hier naar de variant van het lemma Lijnzaad, Vlaszaad verwezen. Voor de typen lijzend en lijzens naast lijzaad zie de toelichting bij het lemma Lijnzaad, Vlaszaad. [monogr.; add. uit L 1 a-m; L 1 u, 149; L 42, 59; RND 31] I-5
lijsterbes fluitenhout: fluitenhout (Hechtel), klijsterbeer: kliensterbeer (-bos, -struik) (Hechtel) lijsterbes (Sobus aucuparia) [Lk 04 (1953)] III-4-3
limburgse klei leem: liǝm (Hechtel) Vraag N 27, 42 vroeg naar benamingen voor löss of ø̄Limburgse kleiø̄ en vraag N 27, 45 naar die voor de ø̄bruine, taaie, Limburgse klei, vooral langs hellingenø̄. Op grond van de antwoorden zijn deze vragen tot √©√©n lemma versmolten. Van Dale (elfde druk, blz. 1610) definieert löss als volgt: ø̄vruchtbare, weinig plastische leemsoort, licht vuilgeel of roodgeel van kleur, in Nederland ook wel Limburgse klei genoemdø̄. [N 27, 42; N 27, 45; N 27, 33] I-8
liniaal regel: rēgel (Hechtel) Een liniaal (om rechte lijnen te trekken). [ZND 30 (1939)] III-3-1
links, linkshandig links: links (Hechtel) iemand die meestal zijn linkerhand gebruikt: hij is... [ZND 37 (1941)] III-1-2
linkshandig persoon linkse poot: eene linkschepoeët (Hechtel), lIŋsəpou̯ət (Hechtel), n linkschen pooͅt (Hechtel), n linkse poêt (Hechtel), ruwer taalgebruik  linksepoet (Hechtel), linkse, een -: linkse (Hechtel), n linksche (Hechtel), n linkschen (Hechtel), n linkse (Hechtel), ne linksche (Hechtel) iemand die meestal zijn linkerhand gebruikt: het is een ... [ZND 37 (1941)] || Zegt men van iemand die bij voorkeur zijn linker hand gebruikt: Het is een ... [DC 50 (1975)] III-1-2