| 33682 |
onvruchtbare grond |
magere grond:
māgǝrǝ gront (L352p Hechtel)
|
Grond van slechte kwaliteit. De oorzaak kan verschillend zijn. Het gevolg is echter een slecht landbouwproduct. [N 27, 31; N 27, 29; N 11, 2d; N 11, 2f; A 10, 4; N 6, 33a; Vld.; monogr.]
I-8
|
| 34151 |
onvruchtbare koe |
kween:
kwɛ̄ǝn (L352p Hechtel)
|
In dit lemma duiden de benamingen niet alleen op een koe die bij de dekking niet is bevrucht maar ook op een rund dat halfslachtig ter wereld is gekomen dat wil zeggen half stier en half koe is. Ook tweeling-runderen zijn vaker onvruchtbaar. [N 3A, 102; N 3A, 103; N 3A, 150h; N 3A, 150i; JG 1a, 1b; A 4, 14; L 20, 14; monogr; add. uit N C]
I-11
|
| 17973 |
onwel |
ellendig:
ich vuul mich zoe ellendig (L352p Hechtel),
niet goed:
nie goed (L352p Hechtel, ...
L352p Hechtel),
onderlijnd bij mog.antw.
niet goed (L352p Hechtel),
niet op zijn kilo:
ich bèn nie op minne kilo vandaag (L352p Hechtel)
|
hij is niet al te wel; hij is onpasselijk (de echte dialectwoorden hiervoor) [ZND 32 (1939)] || Onwel: zich niet gezond voelend (erg, onwel, niet goed, misselijk). [N 107 (2001)] || Zich niet lekker voelen (niet lekker, niet goed, gammel, krank). [N 107 (2001)]
III-1-2
|
| 23743 |
onze-lieve-vrouweplaat |
prent van onze-lieve-vrouw:
prent van o l vr (L352p Hechtel)
|
Een plaat, afbeelding van O.L.V. van Altijddurende Bijstand. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 23647 |
onzevader |
onzevader:
onze vader (L352p Hechtel),
vaderons:
vaderons (L352p Hechtel)
|
Het door de priester gezongen Pater Noster, het Onze Vader. [N 96B (1989)] || Het gebed "Onze Vader", "Pater noster"[Vadder-óns, Vadder-ónzer, noster]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 20557 |
ooft |
gedroogde appelen:
gedrugde appel (L352p Hechtel)
|
hoe heet een appel (soms appelschijf) die platgedrukt en in de oven gedroogd is [ZND 17 (1935)]
III-2-3
|
| 17592 |
oog |
oog:
u.əgə (L352p Hechtel),
uǝx (L352p Hechtel)
|
ogen [RND] || Zie afbeelding 2.4. [JG 1a, 1b]
I-9, III-1-1
|
| 33935 |
oogkleppen |
lonklappen:
lo.ŋklɛp (L352p Hechtel),
oogkleppen:
uǝxklɛpǝ (L352p Hechtel)
|
Nagenoeg vierkante leren kleppen die ter hoogte van de ogen aan het hoofdstel vastgemaakt zijn. De oogkleppen dwingen het paard altijd voor zich uit te kijken, en voorkomen zo dat het naast zich iets zou bemerken dat het doet schrikken. [JG 1a, 1b, 1c, 2b, 2c; N 13, 28; monogr.]
I-10
|
| 17595 |
ooglid |
ooglid:
oeëgleet (L352p Hechtel),
oogschel:
oêgschel (L352p Hechtel),
ūigschèl (L352p Hechtel)
|
een ooglid, de oogleden (deksel van het oog) [ZND 34 (1940)]
III-1-1
|
| 33023 |
oogst -opbrengst |
oogst:
ūst (L352p Hechtel)
|
Oogst in de betekenis van "een goede oogst" of "de oogst staat er goed voor"; het tweede deel van deze laatste uitdrukking is ondergebracht in het volgende lemma. Voor de fonetische documentatie van de woordtypen [oogst], [bouw] en [bouwt], zie het lemma ''oogst -werkzaamheden'' (4.1.2); de in dit lemma gedocumenteerde varianten van oogst komen daar ofwel in het geheel niet voor, ofwel (soms) als een wezenlijk andere variant. [N 15, 11; L 5, 29; L 39, 39; S 27; monogr.; add. uit N 15, 10 en12]
I-4
|