| 24972 |
eerstvolgend, ernaast |
nchst (du.):
nîechstə (Q113p Heerlen)
|
eerstvolgend, direct op een genoemde volgend [naast] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 20520 |
eetbare slak |
karakol:
kààrakol (Q113p Heerlen)
|
slak; Hoe noemt U: Een eetbare slak (karakol, kreukel) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 19571 |
eetlepel |
eetlepel:
eetlepel
äetläepel (Q113p Heerlen),
Verklw. eëtleëpelke
eëtleëpel (Q113p Heerlen)
|
eetlepel || lepel, metalen ~; inventarisatie benamingen; betekenis/uitspraak [N 20 (zj)]
III-2-1
|
| 20613 |
eetlust |
zin in:
zin i (Q113p Heerlen),
zin op:
zin op (Q113p Heerlen)
|
lusten; Hoe noemt U: Houden van een bepaald soort eten of drinken; zin hebben in eten of drinken (lusten, mogen) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 33709 |
egaliseren |
gelijkmaken:
gǝlīkmākǝ (Q113p Heerlen)
|
De grond met de schop egaliseren, al spittend gelijkmaken. [N 27, 11]
I-8
|
| 24430 |
egel |
egel:
iegel (Q113p Heerlen),
ieëgel (Q113p Heerlen),
ook inne niegel
iegel (Q113p Heerlen),
stekelvarken:
stekelvarken
sjtaggel-verke (Q113p Heerlen)
|
egel [DC 04 (1936)], [SGV (1914)]
III-4-2
|
| 32788 |
eggen |
egen:
e ̞ǝgǝ (Q113p Heerlen)
|
Het land met de eg bewerken, met de eg over het land gaan. Bedoeld wordt die bewerking waarbij de tanden van de eg door de grond gaan. Voor de bewerking van de grond met een ondersteboven gekeerde eg zie men het lemma ''slepen''. De verschillende manieren van eggen komen in de volgende lemmata aan de orde. NB 1. Hieronder worden de typen eegden, egen en eggen onderscheiden. Onder verwijzing naar dit lemma wordt het betrokken woord(deel) in de volgende lemmata door ''eggen'' resp. ''eggen'' gesubstitueerd. 2. In de volgende lemmata is het werkwoordelijk deel eggen bij de dialectvarianten kortheidshalve weggelaten. In verband daarmee wordt eventuele assimilatie c.q. invoeging van een verbindings-n aan het slot van het aan eggen voorafgaande woord(deel) niet tot uitdrukking gebracht. [JG 1a + 1b; N 11, 79; N 11A, 170; N 15, 3; R 3, 4; div.; monogr.]
I-2
|
| 32806 |
eggen vóór het zaaien |
op[eggen]:
op˱[eggen] (Q113p Heerlen),
vaardigmaken:
[vaardig]mā.kǝ (Q113p Heerlen)
|
Ten aanzien van het eggen van een akker voordat deze wordt ingezaaid, doen zich de volgende mogelijkheden voor. Een pas geploegde akker hoeft men, als het een lichte grondsoort betreft, meestal alleen nog maar met de eg te bewerken om het reliëf van de ploegsneden te breken en de aardkluiten te verkruimelen. De akker is dan gereed om te worden ingezaaid. Pas geploegde zwaardere grond wordt, nadat men met de eg de voren gebroken heeft, vaak met de landrol bewerkt en vervolgens opnieuw geëgd. Als een akker geruime tijd vóór het zaaien (eventueel vóór de winter) is geploegd, dient men hem eerst met de eg (of met de cultivator) te bewerken, om de aangezakte en door de regen dichtgeslagen grond weer open te trekken en luchtig te maken. Zo nodig rolt men deze akker, om hem vervolgens zaaiklaar te eggen. Van de onderstaande termen hebben de meeste het land, de akker of het stuk tot object, ook al werd dat niet steeds opgegeven. Sommige daarvan lijken ook wel absoluut gebruikt te kunnen worden. In de toelichting bij het lemma ''eggen'' is aangegeven, hoe ''eggen'' en ''eggen'' verstaan moeten worden. Voor het (...)-gedeelte van enige varianten aan het einde zie men het volgende lemma.' [JG 1a + 1b; N 11, 80c; N 11A, 172a + b; N P, 15 + 16 add.; div.; monogr.]
I-2
|
| 32777 |
egketting, koppelhaak |
[eg]ketting:
[eg]kęteŋ (Q113p Heerlen)
|
De haak of korte ketting met haak en ring, die de eg verbindt met het zwenghout van het paard; zie afb. 59. Voor het woorddeel ''eg'' resp. ''eg'' zij verwezen naar het lemma ''eg''. [JG 1a + 1b; N 11, 74; N 11A, 157a + b; monogr.]
I-2
|
| 34533 |
ei van een jonge kip |
pullenei:
pø̜lǝnęi̯ (Q113p Heerlen)
|
[Gwn add.; monogr.]
I-12
|