e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Heerlen

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
stoven breuzelen: breuzele (Heerlen), smoren: schmoare (Heerlen), sjmaoərə (Heerlen), stoven: schtoeve (Heerlen), schtôêve (Heerlen, ... ), sjtoovə (Heerlen), sudderen: süttere (Heerlen) bakken; Hoe noemt U: Spijzen met boter of vet bereiden (kuinen) [N 80 (1980)] || stoven (ww.) [SGV (1914)] || stoven; Hoe noemt U: Met weinig vet op laag vuur gaar laten worden (smoeren, stoven, wallen) [N 80 (1980)] III-2-3
straal straal: štroǝl (Heerlen) Veerkrachtig eeltweefsel, enigszins in de vorm van een pijlpunt (mnl. straal: pijl), dat de driehoekige ruimte van de achterrand van de steunsels van een paardehoef opvult. Tilt men de hoef op, moet er een goed ontwikkelde straal te zien zijn. Beginnend bij de bal van de voet en in één punt uitlopend naar de teen werkt de straal als een antislipmechanisme. Zie afbeelding 5. [JG 1a, 1b; N 8, 33 en 34] I-9
straalkanker hoefkanker: hōfkaŋkǝr (Heerlen), voetkanker: vōtkaŋkǝr (Heerlen) Straal- of hoefkanker is een kwaadaardige woekering in de hoorn van de straal of zoolhoefwand. Deze wordt week en rot en er ontstaan rode, licht bloedende tepeltjes of wratten, die een roodachtig, stinkend vocht afgeven. Uiteindelijk raakt de hele hoefschoen ondermijnd. Kanker komt bij een paard voornamelijk in de hoef voor. De ziekte is ongeneeslijk. Vgl. het lemma ''rotstraal'' (7.19). Zie afbeelding 23. [A 48A, 19; N 52, 32d en 90l] I-9
straat straat: schtraot (Heerlen) straat [DC 02 (1932)] III-3-1
straatbezem bezem: bessem (Heerlen), straatbezem: sjtrōātbessem (Heerlen), stratenbezem: stroète bessem (Heerlen) bezem, hard, gebruikt voor ruwer werk, zowel binnen- als buitenshuis (harde bezem) [N 20 (zj)] III-2-1
straatgoot zouw: zów (Heerlen) een geul langs de weg waarlangs afvalwater kan wegstromen [N 90 (1982)] III-3-1
straf geven straf geven: schtroaf gäve (Heerlen) straf geven [SGV (1914)] III-2-2
strafschop penalty (eng.): penantie (Heerlen), Karte 171.  penalty/penanty (Heerlen) Elfmeter (im Fussballspiel). || Panalty [sic: penalty]. III-3-2
strek strek: štrɛk (Heerlen), strekzijde: štrɛk˲zi.j (Heerlen) De lange smalle zijde van een metselsteen. Zie ook afb. 30. [N 31, 17b; N 98, 173; monogr.] II-8
strekijzer strekijzer: štrɛkīzǝr (Heerlen  [(Emma / Oranje-Nassau I-IV)]   [Domaniale, Wilhelmina]) IJzer voorzien van haak en klem om metalen ondersteuningen in een mijngang tegen verschuiven te verankeren. [N 95, 365; N 95, 416; monogr.] II-5