| 17830 |
spannen |
spannen:
španǝ (Q112a Heerlerheide)
|
Twee stukken leer aan elkaar bevestigen met behulp van spanriem en spanblok. [N 60, 54b]
II-10
|
| 30912 |
spanriem |
spanriem:
španrę̄m (Q112a Heerlerheide)
|
De leren riem waarmee men de te bewerken schoen of het schoenonderdeel vastklemt op de knie door middel van de voet. [N 60, 57]
II-10
|
| 31764 |
spantouw van de spanzaag |
spanzeil:
španzęjl (Q112a Heerlerheide)
|
Het touw aan de bovenzijde van het spanzaagraam waarmee de spanzaagarmen en het zaagblad worden opgespannen. Zie ook afb. 18. [N 53, 8a; N I, 1a; monogr.]
II-12
|
| 31760 |
spanzaag |
zeeg:
zē̜x (Q112a Heerlerheide)
|
Handzaag, bestaande uit een houten raam waarin het zaagblad kan worden opgespannen. Zie ook afb. 18. Er bestaan diverse uitvoeringen van dit werktuig die voor verschillende werkzaamheden worden gebruikt. Zie ook de lemmata ɛschulpzaagɛ, ɛpenzaagɛ en ɛdraaizaag, keerzaagɛ. De spanzaag bestaat uit een horizontale lat, de spanregel, waarbij aan de uiteinden twee verticale, beweegbare latten zijn bevestigd. Het zaagblad wordt aan de onderzijde van deze twee latten met behulp van twee knoppen vastgezet. Om het zaagblad te spannen wordt er rond de bovenzijde van de twee latten een touw gelegd, dat met behulp van een spanstokje wordt strakgedraaid. Als het touw, en dus ook het zaagblad, de vereiste spanning hebben, wordt het spanstokje achter de spanregel vastgezet. In het zaagblad van de kortzeeg (kǫrt˲zē̜x), die in Neeritter (L 321) door de wagenmaker werd gebruikt, ontbrak om de drie tanden één tand. Op deze wijze kon het zaagmeel tijdens het zagen beter uit de zaagsnede verwijderd worden.' [N 47, 13a-b; N 53, 1b; N 53, 6a; N 53, 8; N I, 1; N 18, 128 add.; monogr.]
II-12
|
| 33904 |
spat |
koespat:
kōi̯spat (Q112a Heerlerheide),
spataar:
(mv)
špatǭrǝ (Q112a Heerlerheide)
|
Er zijn verschillende soorten spat. Een beenwoekering aan de voorknie, soms ter grootte van een vuist, noemt men voorkniespat, een harde verdikking aan de onder- of binnenzijde van het spronggewricht spat. De ziekte is ongeneeslijk en veroorzaakt veelal kreupelheid. Zie ook het lemma ''bolspat'' (7.27). Zie afbeelding 19. [A 48A, 54f; N 8, 90d, 90f, 90g en 90j]
I-9
|
| 17694 |
speeksel uitspuwen |
kaatsen:
kaatschje (Q112a Heerlerheide),
spijen:
schpieje (Q112a Heerlerheide),
sjpieje (Q112a Heerlerheide),
spugen:
spuige (Q112a Heerlerheide)
|
spuwen: speeksel uitspuwen [spiertse, spaowe, tuffe, spuige, speken] [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 34114 |
speen van de koe |
deem:
dē̜m (Q112a Heerlerheide)
|
[N C, 12; JG 1a, 1b; A 30, 6a; L 8, 24b; L 14, 27b; L 49, 6a; monogr.]
I-11
|
| 20702 |
spekpannenkoek |
pannenkoek:
schj=ch van chocolade
pannekook (Q112a Heerlerheide)
|
Spekpannekoek (spekbraoj?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 20165 |
spenen |
spenen:
špīǝnǝ (Q112a Heerlerheide)
|
Het veulen het zuigen ontwennen. [JG 1a, 1b; N 8, 59]
I-9
|
| 17569 |
spier |
spier:
ein schjpier (Q112a Heerlerheide)
|
pees, spier [N 10 (1961)]
III-1-1
|