e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... dialect=Q112a plaats=Heerlerheide

Overzicht

Gevonden: 2155
BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
iemand naar boven brengen (iemand) uitbrengen: ūtbreŋǝ (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Maurits]) Een zieke, gewonde of verongelukte met behulp van de liftkooi uit het ondergrondse bedrijf naar boven brengen. [N 95, 717; N 95, 718; N 95, 719; N 95, 720] II-5
ijsberen ijsberen: iesbeere (Heerlerheide), īēsbeere (Heerlerheide) lopen: zenuwachtig heen en weer lopen [drentele] [N 10 (1961)] III-1-2
ijsmuts ijsmuts: iesmutsch (Heerlerheide) ijsmuts [N 25 (1964)] III-1-3
in de moestuin werken gardenieren: gardeneere (Heerlerheide) [N P (1966)] I-7
in de schil gekookte aardappelen zwelmannetjes: schj=ch van chocolade  schjwelmenekes (Heerlerheide) In de schil gekookte aardappelen (zwelmennekes?) [N 16 (1962)] III-2-3
inbraak, stopmijnen einbruch: ęjnbrøx (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Domaniale]) De schietgaten die in het midden van het schietfront liggen. De schoten worden dusdanig geplaatst dat uit het front een wigvormig stuk wordt geschoten om de werking van de latere schoten te vergemakkelijken. [N 95, 800; N 95, 431; N 95, 435; monogr.; Vwo 170, Vwo 393; Vwo 752] II-5
ingenieur ingenieur: engǝnjȳr (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Maurits]) De algemene benaming voor ingenieur. De bevoegdheden en verantwoordelijkheden lopen nogal uiteen. [N 95, 139; N 95, add.; monogr.] II-5
ingewanden darmen: dɛrm (Heerlerheide), ingewanden: ingewanden (Heerlerheide) ingewanden [N 10a (1961)] III-1-1
ingezaaid land ingezaaid: egǝzīǝt (Heerlerheide) Wat men zegt van een akker wanneer alle bewerkingen tot en met het inzaaien verricht zijn. Zie ook het lemma ''pletplank, treedplankje'' in aflevering I.2, blz. 168. Het lemma bevat bijvoeglijke naamwoorden (attributief of predicatief gebruikt: ''ingezaaid land'' en ''het land is ingezaaid''), en, achterin, enkele zelfstandige naamwoorden en zegswijzen. [N 11A, 133b; N M, 25; monogr.] I-4
injecteren waterinjectie: wātǝrenjɛksi (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Zwartberg, Waterschei]) Belangrijkste stofbestrijdingsmethode bij de koolwinning. Een belangrijke vinding op het gebied van de stofbestrijding was het inpersen, injecteren, van water in de koollaag. Hiervoor werden op afstanden van 3 tot 5 meter voldoende diepe gaten in de kool geboord. Daarna werd het injectietoestel in het boorgat geplaatst. Als men water onder druk in het toestel liet stromen, drong het langs alle splijtvlakken en scheurtjes in de steenkool. Het bevochtigde als het ware de gehele koollaag tot een zekere diepte, waardoor koolwinning vrijwel zonder stofontwikkeling kon plaatsvinden (Handb. H. pag. 95). Het injecteren kon echter niet overal toegepast worden. Soms maakte het water het dak en de vloer slecht. In andere gevallen kon men het water niet in de kool persen, omdat er geen splijtvlakken en scheuren waren. [N 95, 781; N 95, 777; monogr.] II-5