e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Heerlerheide

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
ombraak omloop: omloop (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]), wagenomloop: wāgǝomlōp (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Zwartberg, Eisden]) Een gang om de hoofdschacht dienend voor het omleiden van het vervoer. [N 95, 185; N 95, 695; N 95, add.; Vwo 251; Vwo 548; Vwo 552; monogr.] II-5
omheinen afrasteren: āfrastǝrǝ (Heerlerheide) Iets omgeven met een omheining, meest van toepassing op een weiland. [N 14, 63; L 32, 45; A 25, 9; Gwn 16, 11; Vld.; monogr.] I-8
omhulsel van het teellid koker: kōkǝr (Heerlerheide), sloek: šluk (Heerlerheide), sluif: slȳf (Heerlerheide) Schede van de roede. [JG, 1b; N 8, 36 en 37b] I-9
omkeerrol keerrol: kīrrǫl (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Domaniale]) Rol aan het eind van de bandtransporteur waarover de band weer wordt teruggevoerd. [N 95, 642; monogr.] II-5
omwalde akker kamp: kamp (Heerlerheide) Een akker welke omsloten is door een akkerwal, een brede gracht of door bossen. [N 11, 2e; N 11, 2f; N 27, 3b; A 10, 4; monogr.] I-8
omweiden omweiden: ǫmwɛi̯jǝ (Heerlerheide) Het geregeld verplaatsen van vee. [N 3A, 11; monogr.] I-11
onder de douche staan poekelen: pukǝlǝ (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Emma, Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]) Gebruik was dat de mijnwerkers bij het douchen elkaar de rug wasten. Volgens een informant van Q 121 was dit gebruik op de Domaniale mijn na de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) door Duitse werknemers ingevoerd. De informant uit Q 12 zegt dat dit gebruik in België niet bestond. Dit laatste wordt echter tegengesproken door de opgaven van Q 3 voor de mijnen Winterslag en Waterschei en L 422 voor de mijn van Eisden! De informant uit L 417 vermeldt daarentegen dat de mijnen Zwartberg en Waterschei aparte douchecellen kenden en dat het gebruik van elkaar de rug wassen daar niet bestond. [N 95A, 4; N 95, 71; monogr.] II-5
onderbak onderbak: ondǝrbak (Heerlerheide) Onder de kar opgehangen laadvloertje. [N 17, 86] I-13
ondergoed ondergoed: ongergoot (Heerlerheide), onderwas: onderwesch (Heerlerheide) ondergoed, onderkleren [t onderdinge] [N 25 (1964)] III-1-3
ondergronds ondenin: oŋǝne (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Domaniale]), onderaardig: oŋǝrę̄deš (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]), ondergronds: oŋǝrgronts (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]) Beneden in de mijn onder de grond. [N 95, 113; monogr.] II-5