e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Heerlerheide

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
ondersteuning, betimmering van een mijngang uitbouw: ūtbǫw (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]) Algemene benaming voor de ondersteuningen als geheel van een ondergrondse ruimte. [N 95, 289; monogr.] II-5
ondersteuningen vastslaan (stijlen) aanslaan: āšloa (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Willem-Sophia]) Ondersteuningen vastslaan. Volgens een respondent uit Q 121 was er aan de hand van het al dan niet goede geluid daarbij controle op de sterkte van de stijl mogelijk. Invullers uit Q 121 en Q 121c merken op dat de stijl in zo''n geval bromde. [N 95, 354; monogr.; N 95, 370] II-5
onderzaagmachine schraammachine: šrø̜ǝmmǝšin (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Julia]) Werktuig waarmee horizontale kerven worden gemaakt aan de onderzijde van de koollaag. Zie de semantische toelichting bij het lemma Onderzagen. [N 95, 531; monogr.; Vwo 359; Vwo 557] II-5
onelegant paard lubbes: lø̜bǝs (Heerlerheide) Lomp paard. [N 8, 20 en 62n] I-9
ongedierte, algemeen ongesiefer: ongesiever (Heerlerheide) gedierte, klein ~ (verzamelnaam voor insecten, wormen, spinnen enz.) [gediert, ongediert, gewörmt, ongesiefer] [N 26 (1964)] III-4-2
onnozele-kinderendag achterlijke-kinderen: achterlijke kinger (Heerlerheide), onnozele-kinderen: onneuzele kinger (Heerlerheide), onnŭŭzel kinger (Heerlerheide) Onnozole kinderen [allerkindere]. [N 06 (1960)] III-3-2
ontbijt morgenkoffie, de -: mörgekoffie (Heerlerheide) namen en uren van de dagelijkse maaltijden: morgen [ZND 18G (1935)] III-2-3
ontgroening voor ondergrondse mijnwerkers kuilstamp: kulštamp (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]) Gebruik om nieuwe mijnwerkers een panschop tegen het, eventueel blote, achterwerk te houden waartegen dan met een voorhamer werdgeslagen. Volgens de invuller uit Q 121c was het op de Domaniale mijn gebruikelijk om dit bovengronds te doen en wel in het gebouw waar de jonge mijnwerkers mijnwagens schoon moesten maken. De invuller uit Q 112a heeft het gebruik nog gekend tot ongeveer 1960. Het werd toegepast bij nieuwe leden van de Bovon, de beambtenontspanningsvereniging van de Oranje-Nassau III. [N 95 A, 9; monogr.] II-5
ontkoold deruit: drut (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]) Gezegd van een pijler waar alle steenkool uit is verwijderd. In dit lemma zijn alleen de termen voor "ontkoold" opgegeven. Voor de benamingen voor "pijler" zie men het lemma Pijler. [N 95, 532; monogr.] II-5
ontslag kundiging: køndegeŋ (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Domaniale]) Het ontslaan uit de dienst, al of niet gedwongen. Zie ook de lemmata Ontslag Krijgen en Ontslag Nemen. [N 95, 998; N 95, 999] II-5