| 33709 |
egaliseren |
gelijkmaken:
glikmākǝ (L165p Heijen)
|
De grond met de schop egaliseren, al spittend gelijkmaken. [N 27, 11]
I-8
|
| 24430 |
egel |
stekelvarken:
stēkəlvēͅrkə (L165p Heijen),
stèèkelvé.rke (L165p Heijen),
stêkelvärken (L165p Heijen)
|
egel [DC 04 (1936)], [SGV (1914)]
III-4-2
|
| 32788 |
eggen |
eggen:
ęgǝ (L165p Heijen)
|
Het land met de eg bewerken, met de eg over het land gaan. Bedoeld wordt die bewerking waarbij de tanden van de eg door de grond gaan. Voor de bewerking van de grond met een ondersteboven gekeerde eg zie men het lemma ''slepen''. De verschillende manieren van eggen komen in de volgende lemmata aan de orde. NB 1. Hieronder worden de typen eegden, egen en eggen onderscheiden. Onder verwijzing naar dit lemma wordt het betrokken woord(deel) in de volgende lemmata door ''eggen'' resp. ''eggen'' gesubstitueerd. 2. In de volgende lemmata is het werkwoordelijk deel eggen bij de dialectvarianten kortheidshalve weggelaten. In verband daarmee wordt eventuele assimilatie c.q. invoeging van een verbindings-n aan het slot van het aan eggen voorafgaande woord(deel) niet tot uitdrukking gebracht. [JG 1a + 1b; N 11, 79; N 11A, 170; N 15, 3; R 3, 4; div.; monogr.]
I-2
|
| 24478 |
eik |
eikenblad:
-
eikeblad (L165p Heijen),
eikenboom:
è.jkenbôm (L165p Heijen),
-
eikebom (L165p Heijen),
eikəbòm (L165p Heijen)
|
eik [DC 04 (1936)] || eik (Quercus robur) [DC 39 (1965)] || eikeboom
III-4-3
|
| 24479 |
eikel |
eikel:
-
eikəls (L165p Heijen, ...
L165p Heijen)
|
eikels zoeken [DC 04 (1936)]
III-4-3
|
| 24142 |
ekster |
ekster:
ekster (L165p Heijen),
ékster (L165p Heijen),
ɛkstər (L165p Heijen),
hegekster:
hègékster (L165p Heijen),
tuinekster:
tuunékster (L165p Heijen)
|
ekster [SGV (1914)]
III-4-1
|
| 18112 |
eksteroog |
eksteroog:
eksterŏŏegen (L165p Heijen)
|
likdoorn, eksteroog [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 19685 |
elektriciteit |
elektrisch:
ēlɛktris (L165p Heijen)
|
electriciteit
III-2-1
|
| 18829 |
ellende (lijden) |
elend:
Ge had ów veul eelé.nd kunne bespaore, as ge nor mien geluusterd had De eelé.nd keek ¯m uut de ooge (er ellendig uitzien)
eelé.nd (L165p Heijen)
|
ellende, narigheid
III-1-4
|
| 24504 |
els |
els:
ę̄ls (L165p Heijen),
priem:
prim (L165p Heijen)
|
Het gebogen, puntige instrument om gaatjes voor het naaien vóór te steken. Men kent een spanels, een doornaaiels en een bros. Dierick zegt op pag. 83: "Het klein en broos werktuig dat een schoenmaker dagelijks te gebruiken heeft is het elsen. Daar zijn er verscheidene grootten en soorten. De elsens om binnenzolen te naaien zijn gekromd en moeten geschikt zijn licht of zwaar volgens het werk; een lang, zwaar elsen is goed voor zwaar manswerk en om in te rijgen. Een zwaar elsen om licht te naaien is altijd af te keuren, daar een fijne draad niet goed sluiten kan in de wijde gaten door het elsen in de binnenzool gemaakt en dus geen vaste naad kan voortbrengen. Gewoonlijk is de punt van een nieuw elsen te dik en moet wat verscherpt worden om goed door het leder te kunnen steken; het gebeurt wel eens dat de punt afkraakt, dit kan hersteld worden met er een aan te slijpen. Het elsen moet in een houten handvatsel vastgezet worden en moet er recht in zitten; het mag noch achteruit noch vooruit hellen en bijzonderlijk niet scheef of men is elke steek in gevaar het te breken, en de hand te kwetsen. [N 60, 176a; N 60, 234; N 60, 176c; S 28; L 5, 62; L B2, 238; L 40, 72; Wi 13; A 27, 17; monogr.]
II-10
|