| 23290 |
de roepen krijgen |
geroepen worden:
ze zeen al ins geropen. Ze hebben den twiëden roop gat - leste roop gat (L413p Helchteren),
e dof en kort
ze zijn al eens geroppen (L413p Helchteren)
|
Wat zegt men van de verloofden als hun huwelijk in de zondagsmis is afgekondigd? Ze zijn al eens ..., al twee keer ... [ZND 41 (1943)]
III-3-3
|
| 25381 |
de slokdarm afsluiten |
afbinden:
āfbenǝ (L413p Helchteren),
toebinden:
tǭbenǝ (L413p Helchteren)
|
Om te verhinderen dat de inhoud van maag en slokdarm het vlees verontreinigt, legt men meestal een knoop in de slokdarm. Omdat een knoop gemakkelijk uit de glibberige slokdarm glijdt, laat men er vaak het uiteinde van de dikke en vrij stugge luchtpijp aan vastzitten. Als men nu de knoop in de slokdarm legt, wordt terugglijden voorkomen door het stuk luchtpijp: dit kan immers niet door de lussen van de knoop glijden, omdat het daarvoor te groot en te weinig buigzaam is. Men sluit de slokdarm ook wel af door er een doek of iets dergelijks in te duwen of een touwtje rond het einde ervan te binden. Voor de slacht krijgt het dier ongeveer anderhalve dag geen voer om te voorkomen dat de maag en darmen te vol met vuil zijn. [N 28, 77]
II-1
|
| 34273 |
de stal uitmesten |
uitdoen:
ǭ.dū. (L413p Helchteren),
ǭ.dū.n (L413p Helchteren)
|
De stal of mestgoot van mest ontdoen. Objecten "stal", "mestgoot" en "mest" zijn niet gedocumenteerd. [N 11, 14; N 5A II, 50a; A 9, 26; JG 1a, 1b, 1c, 1d, 2c; monogr.]
I-11
|
| 19681 |
de was bleken |
bleken:
blèken (L413p Helchteren)
|
de was op de bleek leggen [ZND 21 (1936)]
III-2-1
|
| 19440 |
de was mangelen |
mangelen:
maŋələ(n) (L413p Helchteren)
|
mangelen [ZND A1 (1940sq)]
III-2-1
|
| 34344 |
de zeug naar de beer brengen |
drijven:
drē̜.vǝ (L413p Helchteren)
|
De zeug laten dekken door de beer, het mannelijk varken. [N 19, 30; JG 1a, 1b, 2c; N 76, add.; monogr.]
I-12
|
| 20808 |
deeg |
deeg:
dieg (L413p Helchteren)
|
zij kneedt het deeg [ZND 22 (1936)]
III-2-3
|
| 32311 |
definitieve band |
reep:
rip (L413p Helchteren)
|
De van ijzer gemaakte band die na het verwijderen van de sluitbanden om het vat of de kuip wordt gelegd. Al naar gelang van de plaats waar de band zich op het vat bevindt, onderscheidt men kopbanden, halsbanden en buikbanden. Zie ook deze lemmata. [A 19, 1a-c; L 34, 53; monogr.]
II-12
|
| 19396 |
deken |
deken:
dekən (L413p Helchteren)
|
deken [ZND A1 (1940sq)]
III-2-1
|
| 24407 |
dekken |
dekken:
dękǝ (L413p Helchteren),
springen:
spreŋǝ (L413p Helchteren, ...
L413p Helchteren)
|
Het bevruchten van de koe door de stier. [JG 1a, 1b] || Het bevruchten van het vrouwelijk varken door het mannelijk varken. [N 19, 30; JG 1a, 1b, 1c, 2c; A 43, 20b; monogr.] || Het dekken van het vrouwelijk schaap door de ram. [N 77, 34; N 77, 33; JG 1a, 1b]
I-11, I-12
|