| 33258 |
witte klaver, steenklaver |
steenklee:
štęi̯n[klee] (L291p Helden),
witte klee:
wetǝ [klee] (L291p Helden)
|
Trifolium repens L. Een 5 tot 25 cm lange plant met kruipende stengels emn witte, later bruine, bloemhoofdjes, die van mei tot de herfst bloeien. Ook witte klaver wordt vooral als veevoeder en als dekvrucht geteeld, is eerder geschikt voor weiden dan voor maaien, maar stelt lagere eisen aan de grond. Zie ook de toelichting bij het lemma Klaver, Algemeen. Zie het lemma Klaver, Algemeen voor de fonetische documentatie van de woord(delen) klaver(-) en klee(-). [N 14, 83; monogr.]
I-5
|
| 34195 |
witte vloed |
knoeien:
knoeien (L291p Helden),
met het vuil staan:
(de koe) štęi̯t męt ǝt vūl (L291p Helden),
niet gans zijn:
(de koe is) nē̜t gans (L291p Helden)
|
Baarmoederontsteking. Een voortdurende uitvloeiing van etter uit de schaam. Zie ook het lemma ''baarmoederontsteking'', ''witte vloed'' in wbd I.3, blz. 463. [N 52, 28; A 48A, 42; N 3A, 99]
I-11
|
| 32488 |
witte wis |
witte wis:
wetǝ wets (L291p Helden)
|
De van zijn schors ontdane wis die hierdoor wit van kleur wordt. [N 40, add.; monogr.]
II-12
|
| 32489 |
witte wissen drogen |
drogen:
drø̜̄gǝ (L291p Helden
[(niet in het licht: want dan worden de wissen geel)]
)
|
De geschilde wissen in de buitenlucht drogen. [N 40, 31]
II-12
|
| 25529 |
witte, buitenlandse bloem |
patentbloem:
patɛntblōm (L291p Helden),
witte bloem:
wetǝ blōm (L291p Helden)
|
De bakkwaliteit van bloem gemalen van harde tarwe is beter dan die van bloem ge-malen van zachte tarwe (Schoep blz. 7). Hetzelfde geldt voor de rogge. Omdat in het algemeen de buitenlandse tarwe en rogge harder zijn dan de inlandse, kan men zeggen dat de buitenlandse bloem een betere bakkwaliteit heeft dan de inlandse bloem. [N 29, 15b; N 29, 16]
II-1
|
| 30197 |
wolfsdak |
gebroken kap:
gǝbrōkǝ kap (L291p Helden)
|
Zadeldak waarvan de topgevels zijn afgeknot. [N 4A, 23a; div.]
II-9
|
| 30198 |
wolfseinde |
kapje:
kɛpkǝ (L291p Helden)
|
Driehoekig dakvlak boven een afgeknotte gevel. [N F, 47c; N 4A, 23b; N 4A, 23a; monogr.]
II-9
|
| 30806 |
worm- en horzelgat |
fout:
fǫwt (L291p Helden)
|
Gat in het leer, veroorzaakt door een horzelsteek. Runderhorzels leggen hun eieren in de huid van de koe. Als de larven er weer uit zijn gekropen, blijft er een klein gaatje over, dat weliswaar weer dichtgroeit, maar toch altijd een zwakke en lelijke plek in het leer blijft geven (Liedmeier, pag. 2). Steken van andere insecten kunnen dezelfde kwaliteitsverminderende invloed op het leer hebben. [N 60, 7b; N 36, 7]
II-10
|
| 34202 |
wormbulten |
weiknopen:
węi̯knyp (L291p Helden)
|
In de zomer leggen runderhorzels hun eitjes aan de haren van het rund. Na enkele dagen kruipen er larven uit de eitjes. Deze dringen het lichaam binnen langs de haren en het haarzakje, doorboren de huid en groeien langzamerhand uit. In de winter komen ze vooral onder de huid van de rug terecht. Iedere plek waar een larve zit, vormt een bultje, de wormbult. Om te kunnen ademen doorboort de larve de huid van het rund. Dit veroorzaakt wondjes die gemakkelijk geïnfecteerd kunnen raken, waardoor zeer uitgebreide verettering kan ontstaan. Zie ook het lemma ''wormbulten'' in wbd I.3, blz. 478-479. [N 52, 22; N 3A, 83b; A 48A, 35; monogr.]
I-11
|
| 25450 |
worst maken |
worst(en) maken:
wōrst mākǝ (L291p Helden)
|
De kleinere stukken vlees en vet worden met een vleesmolen, een bijltje of een mes tot kleine stukjes gemaakt, Het vlees wordt eventueel gekruid en dan in de schoongemaakte darm geduwd. Vergelijk ook het lemma ''darmen met worstvlees vullen''. [N 28, 120; monogr.]
II-1
|