| 23738 |
doornenkroon |
doornenkroon:
doornekroen (Q187a Heugem)
|
De doornenkroon, een kroon van doornen. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 20848 |
dopen |
soppen:
soppe (Q187a Heugem)
|
indopen van het brood b.v. in de koffie: soppen [N 08 (1961)]
III-2-3
|
| 33112 |
dorsvlegel |
vlegel:
vlē.gǝl (Q187a Heugem)
|
De benaming voor het gereedschap als geheel. Zie de algemene toelichting bij deze paragraaf. In de varianten van het type (dors)vlegel en (dors)vleger vindt men volksetymologische aanleuning bij vleugel; dit gerond vocalisme, dat telkens achter in de reeks varianten is opgenomen, is ook op de kaart aangegeven. Zie afbeelding 10. [N 14, 2; JG 1a, 1b; A 17, 18; A 34, 14; L 8, 51; S40; monogr.]
I-4
|
| 33424 |
dorsvloer |
den:
d˙ęn (Q187a Heugem)
|
De harde lemen vloer in de schuur waarop met de vlegel gedorst wordt, bij uitbreiding ook de ruimte in de schuur waarin de dorsvloer ligt. Bij het binnenhalen van de oogst wordt de kar of de wagen tot op de dorsvloer gereden en vandaaraf wordt de oogst in de tasruimten geborgen (zie aflevering I.4, par. 5.1). Wat betreft de ligging van de dorsvloer onderscheidt men de dorsvloer in de dwarsrichting van de schuur (tussen de tasruimten in of naast de enige tasruimte) en die in de lengterichting (meestal naast de tasruimte(n), soms ook er tussen). In het noorden van Nederlands-Limburg wordt de brede voergang in het midden van een dubbele stal ook wel als dorsvloer gebruikt. Zie ook aflevering I.4, par. 6.1. In samenstellingen met schuur als eerste lid treedt vaak een verkorting van dit eerste element op. Zie afbeelding 14. [N 5A, 67a; N 5, 127; N 14, 8 en 9a; JG 1a, 1b, 2a en 2c; A 7, 33; L 1a-m; L B2, 293; L 16, 14 en 15a; L 33, 23; R 3, 57; Gwn 4, 8; S 6 en 50; monogr.]
I-6
|
| 24664 |
dovenetel (alg.) |
doof-etel:
-
douf ie:tel (Q187a Heugem)
|
witte dovenetel (Lamium album L.) [DC 13 (1945)]
III-4-3
|
| 33296 |
dovenetel (algemeen) |
doof-etel:
dǫu̯fītǝl (Q187a Heugem)
|
Lamium L. Dit plantengeslacht, dat van 10 to 60 cm hoog kan worden, lijkt nogal op de brandnetel met dezelfde soort grofgezaagde bladeren, die overigens géén brandend gevoel veroorzaken, en ook met in bosjes tegen de stengel groeiende bloemen. Deze bloemen zijn evenwel veel groter, gekleurd en lipvormig. Verschillende soorten van dit onkruid komen vrij algemeen voor en worden in de praktijk amper van elkaar onderscheiden. De bekendste zijn wel de witte en de paarse dovenetel die hieronder in een apart lemma worden behandeld. In dit lemma staan de algemene benamingen bijeen. [N 37, 16a; A 60A, 75; L 1, a-m; L 1u, 39; L B2, 334a; L 15, 3; S 7; monogr.]
I-5
|
| 17856 |
draaien |
draaien:
draaje (Q187a Heugem)
|
draaien [DC 02 (1932)]
III-1-2
|
| 24311 |
dracht, drachtig zijn |
dracht:
Endepols
drach (Q187a Heugem)
|
Hoe noemt u de dracht van honden, katten, konijnen etc. (kipsel) [N 83 (1981)]
III-4-2
|
| 17806 |
dragen |
dragen:
draage (Q187a Heugem)
|
dragen [DC 02 (1932)]
III-1-2
|