| 21842 |
(blijven) plakken |
(blijven) plekken:
plekken (L292p Heythuysen)
|
lang in een café blijven zitten of lang bij iemand op bezoek blijven [plakken] [N 87 (1981)]
III-3-1
|
| 18809 |
(iets) bevinden |
besluiten:
besloeten (L292p Heythuysen)
|
vaststellen als resultaat van een waarneming of onderzoek [bevinden, keuren] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 17990 |
(persoon met) bleek, flets gezicht |
kaaskop:
⁄ne kĭëskop (L292p Heythuysen)
|
bleek (hij ziet er bleek uit) [N 37 (1971)]
III-1-2
|
| 18253 |
[falie] |
falie:
falie (L292p Heythuysen)
|
sluierdoek, zwarte ~ die over hoofd en schouders wordt gedragen, gewoonlijk in de rouwtijd [vaol, voeël, falje, falie, slöjer, linao] [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 31252 |
aambeeld |
aanbeeld:
ānbęltj (L292p Heythuysen)
|
Een gietijzeren of stalen blok waarop de smid het smeedwerk uitvoert. Aan één of twee zijden van het aambeeld kan een hoorn zijn bevestigd, een puntig uitsteeksel waarop ijzer kan worden gebogen. De vlakke bovenzijde van het aambeeld, de baan, wordt gebruikt voor het smeedwerk. In de baan zijn soms één of meer gaten aangebracht waarin gereedschap zoals de schroodbeitel en de tas kunnen worden geplaatst. Vgl. ook afb. 15. De invuller uit Q 121 kende drie soorten aambeelden: 1. het aambeeld met twee ronde hoorns; 2. het aambeeld met één ronde en één vierkante hoorn; 3. het aambeeld met één hoorn en een stuikblok. Ook andere respondenten vermeldden deze drie aambeelden. Vgl. ook afb. 14. In L 382 kende men ook nog een aambeeld dat speciaal gebruikt werd bij het aanbrengen van de kap op vijlbladen. Het bovenvlak van dit aambeeld was van zacht roodkoper vervaardigd. Zie ook het lemma "vijlkap". [N 33, 40; N 33, 49; N 33, 50; S 1; R 14, 8b; L 1a-m; L 1u, 2; L 17, 9; L B1, 201; N 64, 32a-b; N 66, 13a-b; monogr.]
II-11
|
| 18097 |
aambeien |
kipaars:
kipaars (L292p Heythuysen)
|
Aambeien: bes- of knobbelvormige zwellingen van de aders aan de anus of aan het onderste gedeelte van de endeldarm (speen, spenen, blikaar(d)s, aambeien, puisten, bikaards, vijgpuisten). [N 84 (1981)]
III-1-2
|
| 20284 |
aan de borst zijn |
de mem krijgen:
de mem kriege (L292p Heythuysen),
zuiken:
cf. WNT s.v. "zuiken (I) - zuk(k)en"voor Limb. zuiken maar ook zoeken, zoken, zauken
zōēke (L292p Heythuysen)
|
gezoogd worden, aan de borst zijn, gezegd van zuigelingen [lodderen, mem lebben] [N 86 (1981)]
III-2-2
|
| 34496 |
aan de leg zijn |
aan de leg:
ān dǝ lęk (L292p Heythuysen),
leggen:
lęqǝ (L292p Heythuysen)
|
Gezegd van kippen als ze in de legperiode zijn. [N 19, 50a; monogr.]
I-12
|
| 18212 |
aan flarden |
aan snammelen:
zien kleier woare an sjnammele (L292p Heythuysen),
in snammelen:
zien kleijer waore in snammele (L292p Heythuysen)
|
Zijn kleren waren aan flarden (door een ongeluk of vechtpartij). [DC 17 (1949)]
III-1-3
|
| 33193 |
aanaardhandploeg |
handploegje:
hantjplø̄xskǝ (L292p Heythuysen)
|
De aanhoger die door mankracht wordt voortbewogen, hetzij door één man getrokken; in dat geval werd de steel van de aanhoger doorgaans met een staaf ijzer verzwaard; hetzij door twee: door de ene man getrokken en door een ander geduwd. In dat geval werd een zijkruk aan de steel bevestigd voor de duwer. Het blad is vrijwel gelijk aan dat van de door paardekracht voortbewogen aanaarder: driehoekig en zodanig dat de grond naar twee kanten werd opgestuwd. Zie ook de toelichting van het lemma Aanaardploeg. [N 11A, 78; N 18, 46; N J, 8b; JG 1a, 1c, 2c; monogr.; add. uit N 12, 25; N 18, 42]
I-5
|