id | Begrip | Trefwoord: dialectopgave (plaats) | Omschrijving |
---|---|---|---|
32625 | enkele kunstmestsoorten | chilisalpeter: chilisalpeter (Heythuysen), kalk: ka.lǝk (Heythuysen), ka√øniet: ka√Øniet (Heythuysen), thomasslakken: thomasslakken (Heythuysen) | In dit lemma is een aantal (verzamel)termen voor moderne kunstmestsoorten bijeengezet. De opsomming is verre van volledig, omdat naar het gebruik en de uitspraak van evt. regionale en algemene benamingen voor de verschillende kunstmeststoffen niet overal, noch genoegzaam werd ge√Ønformeerd. [N 11A, 62b; N 11, 27 add.; N P, 8 + 9 add.; div.; monogr.] I-1 |
33605 | enten | loten: lotə (Heythuysen) | [RND 08] I-7 |
17985 | epidemie | epidemie: epedemie (Heythuysen) | Epidemie: een besmettelijke ziekte die zich zeer snel uitbreidt (epidemie). [N 84 (1981)] III-1-2 |
19013 | er heet aan toegaan | spannen: spannen (Heythuysen) | er heet aan toegaan, er heftig aan toegaan [spannen] [N 85 (1981)] III-1-4 |
33610 | erf | hof: hoͅf (Heythuysen), plaats: plāts (Heythuysen), toeplaats: tūplāts (Heythuysen) | I-7 |
18837 | ernstig | menens: menens (Heythuysen) | van ernst vervuld [serieus, menens, ernstig] [N 85 (1981)] III-1-4 |
33278 | erwt, algemeen | erwt: ɛrt (Heythuysen) | Pisum L. Hier de algemene benaming voor de erwt (enkelvoud), voorafgaand aan de benaming voor de akkererwt (lemma Kapucijner, Velderwt) en aan de andere erwtensoorten (tuinerwt, doperwt, peulerwt, enz.) die in de moestuin worden gekweekt en die derhalve in de aflevering over de moestuin ter sprake zullen komen. [N 27, 2b; JG 1a, 1b; L A1, 121; L 34, 94; Wi 8; monogr.; add. uit N P, 24] I-5 |
33579 | erwten- of bonenranken | ranken: reng (Heythuysen) | [N Q (1966)] I-7 |
32843 | evenaar, tweespanszwenghout | dobbele schei: dǫbǝl šɛi̯ (Heythuysen), verstelbare schei: vǝrstęlbārǝ šęi̯ (Heythuysen) | De balans of het dubbele zwenghout is het dwarse verbindingsstuk tussen een (zwaar) akkerwerktuig en de beide zwenghouten van een tweespan. Zie afb. 99. Bij de betrokken woordtypen hieronder is in (d)wars e.d. steeds de a als klinker aangehouden, ook al beantwoordt aan de dialectvarianten meestal een type met e (dwerg e.d.) of ee (dweers e.d.). Voor het ''...''-gedeelte van sommige varianten zij verwezen naar het lemma ''zwenghout''. De daar onderscheiden typen eegdhaam, eeghaam, eghaam en hun varianten zijn in dit lemma door ''eghaam'' resp. ''eghaam'' gesubstitueerd. [JG 1b + 1c + 1d + 2c; N 11, 34b; N 11A, 104; N 13, 87 add.; N 17, 69b add.; div.; monogr.] I-2 |
30150 | ezelsrug | ezelsrug: ē̜zǝlsrø̜k (Heythuysen) | Een uit metselstenen vervaardigd en aan weerszijden enigszins overstekend, kapvormig bovendeel van een muur. Zie afb. 43. [N 31, 43a; monogr.] II-9 |