| 24150 |
geelgors |
gele schrijver:
gaele sjriever (L292p Heythuysen),
gèle sjriever (L292p Heythuysen),
grasstrts:
grāāströöts (L292p Heythuysen)
|
geelgors [Roukens 03 (1937)]
III-4-1
|
| 18098 |
geelzucht |
geel verf:
gele verf (L292p Heythuysen)
|
Geelzucht: ziekte die zich uiterlijk kenmerkt door de gele kleur die de huid aanneemt ten gevolge van de opneming der galkleurstof in het bloed (galzucht, galziekte, geluw, gele verf, geelverf, verf, geelaard, gele ziekte). [N 84 (1981)]
III-1-2
|
| 19280 |
geen rust hebben |
drukte maken:
drukte maken (L292p Heythuysen),
zijn ei niet kwijt kunnen:
kan z⁄n ei niet kwijt (L292p Heythuysen)
|
een onrustig persoon, persoon die geen rust heeft, altijd bezig is [roerwarmoes] [N 85 (1981)] || geen rust hebben [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 32746 |
geerakker |
geer:
gi̯ēr (L292p Heythuysen),
gēr (L292p Heythuysen),
gī(ǝ)r (L292p Heythuysen),
ophool:
ǫphǭl (L292p Heythuysen)
|
Onder een geerakker wordt hier verstaan dat deel van een akker dat gerend geploegd moet worden als de akker niet de vorm van een rechthoek of een parallellogram heeft. De benaming voor dit onderdeel is niet zelden ook op de gerende akker in zijn geheel toepasselijk. Opgaven die duidelijk de (geometrische) vorm of een scherpe hoek van een akker bleken te betreffen, zijn in dit lemma echter niet opgenomen. Zie verder ook het volgende lemma. [N 11, 4b + 64; N 11A, 127 + 137f + 137g; N P, 1; A 33, 9 add.; A 33, 10; JG 1a + 1b; JG 2b-4, 7; monogr.]
I-1
|
| 18832 |
geestig |
geestig:
geestig (L292p Heythuysen)
|
met fijnzinnige humor [koel, gevat, geestig] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 33705 |
gegraven waterloop |
graaf:
grāf (L292p Heythuysen),
waterlaat:
waterlaat (L292p Heythuysen),
wijert:
wijǝrt (L292p Heythuysen)
|
In het algemeen is in dit lemma sprake van een gegraven waterloop als afscheiding of om overtollig water af te voeren of om te bewateren. In dialectenquêtes zijn er veel vragen gesteld naar de benamingen voor een sloot, graaf of gracht. In de antwoorden bleek veel overlap te zitten. Het gaat hier om waterlopen die verschillend van breedte kunnen zijn. Omdat de antwoorden hierover niet eenduidig waren, was het niet mogelijk aan een begrip een vaste breedte toe te kennen. Algemeen kan men zeggen dat een gracht een bredere sloot is, een graaf een wat bredere, vaak droge sloot, en dat een goot, grub en zouw wat smallere waterlopen zijn. Het overeenkomstige bij alle waterlopen is dat ze gegraven zijn. [N 27, 24; AGV, m1; A 20, 1c; A 20, 1d; A 10, 21; A 2, 48; L 24, 27; L 1a-m; L 36, 4; L A1, 62; Lu 1, 5; R 14, 23j; S 11, 33; monogr.]
I-8
|
| 34425 |
geheel afgeschoren wolvacht |
vacht:
vaxt (L292p Heythuysen)
|
De gehele vacht wol van het schaap, wanneer dit geschoren wordt. [N 38, 19; L 41, 37; monogr.]
I-12
|
| 18803 |
geheugen |
geheugen:
geheugen (L292p Heythuysen)
|
het vermogen om zich dingen te herinneren [geheugen, memorie] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 18900 |
gehoorzaam |
gehoorzaam:
gehoorzaam (L292p Heythuysen)
|
gewillig of bereidwillig bevelen of aanwijzingen opvolgend, vooral gezegd van kinderen in betrekking tot ouders [gehoorzaam, gewarig] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 19263 |
gehoorzamen |
luisteren:
luisteren (L292p Heythuysen, ...
L292p Heythuysen)
|
een bevel opvolgen [pareren, luisteren, gehoorzamen] [N 85 (1981)]
III-1-4
|