| 18932 |
beredderen |
beredderen:
beredderen (Q039p Hoensbroek)
|
zaken in orde brengen, zorgen dat iets goed loopt [betimperen, betrekken, kwijten, beredderen] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 24918 |
bergtop |
spits:
d⁄r sjpits (Q039p Hoensbroek)
|
top van een berg [spits, piek] [N 81 (1980)]
III-4-4
|
| 24916 |
bergx |
berg:
bɛrg (Q039p Hoensbroek),
bergen (mv.):
mv.!
bérrəch (Q039p Hoensbroek)
|
berg [ZND A1 (1940sq)] || berg (bergen) [RND]
III-4-4
|
| 21527 |
bericht |
mededeling:
mideiling (Q039p Hoensbroek)
|
een mondeling of schriftelijk overgebrachte mededeling, inlichting [tijding, ting, weet, bericht] [N 87 (1981)]
III-3-1
|
| 19540 |
berkenbezem |
rijzerbezem:
rīēëserbessem (Q039p Hoensbroek)
|
bezem gemaakt van berketwijgjes (rijsbezem, berkenbezem, berkenboender) [N 20 (zj)]
III-2-1
|
| 26051 |
berrie |
brug:
brug (Q039p Hoensbroek),
brø̜k (Q039p Hoensbroek),
karrenboom:
(mv)
karǝbø̜̄m (Q039p Hoensbroek)
|
Elk van de twee bomen van de hoog- en stortkar waartussen het paard gespannen werd. De berries van de hoogkar verschillen essentieel van die van de stortkar: bij de eerste lopen de berries onder de hele bak door en maken ze er deel van uit (de zijwanden worden erop vastgezet), terwijl bij de tweede de berries tot halverwege de bak lopen en een aparte constructie vormen waarop de bak rust. Hierdoor kan de bak van de stortkar kippen, terwijl de berries op hun plaats blijven. Wanneer de bak van de hoogkar echter gekipt moet worden, gaat het hele voorstel van de kar omhoog. [N 17, 16 + 50b; N G, 54b + 64b; JG 1a; JG 1b; JG 1d; JG 2c; L 32, 63; L 34, 10; A 27, 20; Lu 5, 20] || Het uit twee balkjes bestaande toestel op de steenkuip waarop of waartussen het kaar rust. Zie ook afb. 82. [N O, 19h; A 42A, 38; Vds 147; Jan 154; Coe 135; Grof 156; N D, 33 add.]
I-13, II-3
|
| 33443 |
beschermstenen of -palen |
schamppalen:
šamppø̜̄ǝl (Q039p Hoensbroek),
schampstenen:
šampštēn (Q039p Hoensbroek)
|
Beschermstenen van natuursteen of dikke houten beschermpalen (soms ook wel van ijzer) worden geplaatst schuin tegen zijkanten van poorten en tegen hoeken van muren of tegen brugleuningen om beschadigingen door voertuigen te voorkomen. Bij boerderijen komen ze vooral voor aan schuurpoorten en ingangspoorten (van de gesloten hoeve). Soms dienen de stenen of palen ook als steun voor de muur waartegen ze rusten. Meervoudige opgaven benoemen de beide beschermstenen of -palen aan weerskanten van een opening. Zie ook afbeelding 18.a bij het lemma "poort" (4.1.1). [N 4A, 43a; monogr.; add. uit N 4A, 42f]
I-6
|
| 20522 |
beschimmeld |
beschimmeld:
beschummeld broëd (Q039p Hoensbroek)
|
beschimmeld; Hoe noemt U: Met schimmel bedekt, gezegd van een brood [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 20790 |
beschuit |
beschuit:
besjūūt (Q039p Hoensbroek)
|
de beschuit [N 29 (1967)]
III-2-3
|
| 21730 |
beslag |
beslag:
beslag (Q039p Hoensbroek)
|
het in beslag nemen van goederen bijv. als uitvoering van een vonnis [beslag, kommer] [N 90 (1982)]
III-3-1
|