| 29408 |
binder |
binder:
benjǝr/benjǝrsǝ (L325p Horn)
|
Degene die achter de maaier of aflegger aankomt en die de door hem gemaakte geleggen tot schoven bindt. Vergelijk ook het lemma ''aflegger'' (4.4.4). Soms is door de zegsman de opgave van de mannelijke vorm aangevuld met de aanduiding van de vaak voorkomende vrouwelijke vorm; waar deze afleiding onregelmatig is, is deze hier ook aangegeven. [N 15, 15c en 26; monogr.]
I-4
|
| 34306 |
binnenbeer |
binnenbeer:
benǝbiǝr (L325p Horn)
|
Mannelijk varken dat door geslachtelijke afwijking niet als zodanig herkenbaar is. Men noemt een varken een binnenbeer, als het slecht gesneden is of als men het moeilijk kan castreren. Doorgaans is het een mannelijk varken waarbij de teelballen niet zijn ingedaald. [N 19, 10; JG 1a, 1b, 1d; L 37, 49e; monogr.; N 76, 10 add.]
I-12
|
| 18225 |
binnenstebuiten |
krangs:
krangs (L325p Horn)
|
krang (t binnenst buiten) [SGV (1914)]
III-1-3
|
| 26057 |
binnentrap |
trap:
trap (L325p Horn)
|
De trap die de verdiepingen in de molen verbindt. [N O, 49c; Sche 17]
II-3
|
| 18529 |
binnenzak |
binnentas:
bènnetès (L325p Horn)
|
binnenzak van een jas [binnetes] [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 33936 |
bit |
gebit:
gebēt (L325p Horn)
|
IJzeren mondstuk aan het hoofdstel dat men een paard in de mond, boven de onderkaak legt, en waaraan de teugels bevestigd zijn. De meeste bitten bestaan uit een rechte stang, sommige hebben een beugel in het midden om te voorkomen dat het paard zijn tong op de stang legt. Voor enkele plaatsen (L 270, Q 75, 94, 169, 174 en179) wordt gemeld dat de opgegeven term ook ter aanduiding van het wolfsgebit gebruikt wordt. [JG 1a, 1b, 2b; N 13, 19, 38b, 41; L 35, 45b; monogr.]
I-10
|
| 33938 |
bitringen |
knevelringen:
knēvǝlreŋ (L325p Horn)
|
De beide ringen aan het einde van de bitstang. [N 13, 44]
I-10
|
| 33937 |
bitstang |
gebit:
gǝbēt (L325p Horn)
|
De ijzeren stang van het bit dat het paard in zijn mond heeft. De benaming voor dit onderdeel is vaak hetzelfde als die voor het bit in zijn geheel. [N 13, 42]
I-10
|
| 25437 |
blaas van een geslacht varken |
blaas:
blǭs (L325p Horn)
|
De blaas van het varken wordt voor verschillende doeleinden gebruikt volgens de respondenten. Men smeert er werkschoenen mee in of de houtzaag. Als heelmiddel wordt hij op een gekneusde plek gelegd. Men vangt er vogels mee of men doet er bloedworst in; zelfs brandewijn wordt ermee gesmokkeld. Hij kan functioneren als ijszak voor een zieke of als afsluiting voor levensmiddelen. Vaak dient de gedroogde blaas als tabakszak of geldzak. Opgeblazen en gedroogd is hij een voetbal voor de jeugd. Men maakt er kunstdarmen van en heel bekend is het gebruik ervan bij het Carnaval als "foekespot" of "rommelspot". Kan men er echt niets mee doen, dan wordt ie weggesmeten. [N 28, 73; N 28, 74; monogr.]
II-1
|
| 23574 |
blaasbalg van het orgel |
blaasbalg:
blaosballeg (L325p Horn)
|
De blaasbalg van het orgel. [N 96B (1989)]
III-3-3
|