id | Begrip | Trefwoord: dialectopgave (plaats) | Omschrijving |
---|---|---|---|
22430 | worstelen | zich pakken (met iemand): zich pukke (Horn) | worstelen [SGV (1914)] III-3-2 |
25451 | worstvlees en -vet kleinmaken | malen: mālǝ (Horn) | Men kapt of snijdt het vlees met een mes in kleine stukjes of verwerkt het met de vleesmolen. [N 28, 113; monogr.] II-1 |
25766 | wort | kelderwort: kęldǝrwǫrt (Horn), klare wort: klǭrǝ wort (Horn), wort: wort (Horn) | De hoofdwort of nawort die in de hopketel met hop enlof bierkruiden gekookt is. Volgens de invuller uit P 180 is deze vloeistof reeds bier dat nog moet gisten. Ook het woordtype "bier" (L 290, L 387, Q 99) duidt hierop. [N 35, 50; monogr.] II-2 |
25776 | wort koelen | afkoelen: āfkø̄lǝ (Horn), koelen: kø̄lǝ (Horn), nakoeling: nǭkø̄lǝŋ (Horn), op het koelschip staan: op ǝt kø̄lšēp stǭn (Horn), voorkoeling: vø̄rkø̄lǝŋ (Horn) | De wort koud laten worden. In L 325 maakt men onderscheid tussen de "voorkoeling" en de "nakoeling". Het voorkoelen vindt plaats in de koelbak, het nakoelen in koelapparatuur. [N 35, 44; monogr.] II-2 |
32970 | wortel | wortel: wǫrtǝl (Horn) | Het deel van de plant dat onder de grond blijft. Het is in de materiaalverzamelingen overal duidelijk gemaakt dat het niet om groente gaat. Vergelijk daartoe de lemma''s ''winterwortel'' en ''tuinworteltje'' in de aflevering over de moestuin. [JG 1a, 1b; L 8, 100a; L 15, 28; S 45; monogr.] I-4 |
33563 | worteltje | moortjes: mörkes (Horn) | De kleine soort penen die men in de moestuin kweekt [N Q (1966)] I-7 |
25752 | wortketel | bierketel: bērkę̄tǝl (Horn) | De ketel waarin men het aftreksel van mout en water kookt met hop. Volgens de correspondent uit Q 99 was de ketel vervaardigd uit rood koper. Zie ook de semantische toelichting bij het lemma ''koken''. [N 35, 30; monogr.] II-2 |
25751 | wortpomp | wortpomp: wǫrtpomp (Horn) | De pomp die men gebruikt om wort van de lekbak naar de wortketel te transporteren. Zie ook de semantische toelichting bij het lemma ''jachtbuis''. [N 35, 35b; monogr.] II-2 |
18117 | wrat | wrat: vrat (Horn) | wrat [SGV (1914)] III-1-2 |
17679 | wreef | wreef: vrief (Horn) | wreef [SGV (1914)] III-1-1 |