| 31269 |
staak |
bolstaak:
bǫlstāk (L246p Horst
[(type A/B)]
),
boordjesijzer:
bø̜̄rtjǝs˱īzǝr (L246p Horst
[(type D/E)]
),
kantstaak:
kantstāk (L246p Horst
[(type D/E/N/O)]
),
platte staak:
platǝ stāk (L246p Horst),
staak:
stāk (L246p Horst)
|
Klein soort aambeeldje, wat langer dan een tas, dat als ondergrond dient bij het bewerken van plaatmateriaal. De staak wordt daarbij met zijn pinvormig uitlopende onderzijde in de werkbank, het blok voor aambeeld of klein gereedschap of in de bankschroef vastgezet. Al naar gelang de aard van het werk dat moet worden verricht, kan de kop van het werktuig verschillend zijn uitgevoerd. Zo zijn er staken die aan de bovenzijde rond en vlak zijn (vlakstaken), staken met een ronde en min of meer bolle bovenkant (bolstaken) en staken die aan de bovenzijde een scherpe, rechte snede vertonen (kantstaken). Zie ook afb. 28 en 29. Achter de plaatscode is, voor zover opgegeven door de invuller, met behulp van letters vermeld welke type staak uit afb. 28 met de betreffende term wordt bedoeld. Boordjesijzer (L 266) was de benaming voor een vlakstaak met een geronde en een rechte kant. Met deze staak werden kantjes aan het koper gevormd. Staken werden volgens de respondent uit Q 111 in de regel door de smid zelf naar behoefte gemaakt. [N 33, 210; N 33, 213; N 33, 214; N 64, 35a; N 64, 36a-b; N 64, 36d-f; N 66, 16b; N 66, 17a-f; monogr.]
II-11
|
| 26295 |
staakijzer van de windmolen |
staakijzer:
stākīzǝr (L246p Horst
[(id)]
)
|
De rechtstaande spil in de windmolen waaraan aan de bovenzijde het rondsel of de bonkelaar is bevestigd en aan de onderzijde de klauw die in de rijn van de loper past. Zie ook afb. 64.29 en 59. Achter de plaatscode is tussen haakjes vermeld van welk materiaal het staakijzer was vervaardigd. Zie ook het lemma ɛstaakijzer van de watermolenɛ.' [N O, 14i; N O, 14o; A 42A, 14; A 42A, 15; Sche 43; A 42A, 22]
II-3
|
| 21526 |
staal |
monster:
mōnster (L246p Horst)
|
kleine hoeveelheid van een koopwaar die aan de koper getoond wordt om hem over de kwaliteit te laten oordelen [staal, monster, kantje] [N 89 (1982)]
III-3-1
|
| 17819 |
staan |
staan:
stoan (L246p Horst, ...
L246p Horst)
|
staan [DC 02 (1932)], [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 26166 |
staander |
staander:
standǝr (L246p Horst)
|
Het rechtopstaande deel van een omvallende kraag. [N 59, 123a]
II-7
|
| 20125 |
staart |
staart:
staart (L246p Horst, ...
L246p Horst),
start (L246p Horst),
stárt (L246p Horst)
|
[A 2, 37; L 29, 27; S 35; monogr.]staart [DC 02 (1932)], [SGV (1914)] || Zie afbeelding 2.37. [JG 1a, 1b; RND 60]
I-11, I-9, III-4-2
|
| 21272 |
stad |
stad:
stad (L246p Horst),
stat (L246p Horst, ...
L246p Horst)
|
stad [RND], [SGV (1914)]
III-3-1
|
| 28377 |
stal |
stal:
sta.l (L246p Horst),
stal (L246p Horst)
|
Een ruimte in het algemeen, die onderdak biedt aan vee. De benamingen kunnen zowel het gebouw, als de ruimte daarbinnen betreffen. Meestal wordt kortheidshalve van "de stal" gesproken, als men het veeverblijf en met name de koestal bedoelt. [JG 1a en 1b; Wi 11; S 50; L A1, 4; RND 97; monogr.; add. uit N 5A, passim]
I-6
|
| 24579 |
stam van de boom |
stam:
stam (L246p Horst)
|
Het deel van een boom van de wortels tot aan de takken (stam, bol). [N 82 (1981)]
III-4-3
|
| 22730 |
standbeeld |
standbeeld:
stantbiəlt (L246p Horst)
|
standbeeld [RND]
III-3-2
|