id | Begrip | Trefwoord: dialectopgave (plaats) | Omschrijving |
---|---|---|---|
22346 | sneeuwbal | sneeuwbol: snaowbol (Jeuk) | Een bal van samengepakte sneeuw [sneeuwbal, jupke]. [N 88 (1982)] III-3-2 |
24714 | sneeuwbes | knetser: knɛtsers (Jeuk), sneeuwbes: snaaubes (Jeuk) | De heester met kleine rozerode bloempjes en op radijsjes gelijkende witte vruchten, ook bekend onder de naam radijsboom (sneeuwbes). [N 82 (1981)] || De vruchtjes van deze struik (appeltje, witappeltje, klasballeke, baffel, kraakbes, ei, knetserke, klokkebei). [N 82 (1981)] III-4-3 |
20115 | sneeuwklokje | sneeuwklokje: snaaklökske (Jeuk) | Sneeuwklokje (galanthus nivalis). Bolplantje. De bloem staat alleen op een stengel die boven de beide bladeren uitsteekt. De buitenste bloemdekblaadjes zijn eivormig; de binnenste hartvormig met een diepe bocht, aan de buitenzijde met een halve maanvormig [N 92 (1982)] III-4-3 |
25191 | sneeuwx | sneeuw: snáá (Jeuk) | sneeuw [RND] III-4-4 |
25086 | snel, vlug | rappig: reppig(e) (Jeuk) | snel, vlug [greppig, vinkig, vinnig] [N 91 (1982)] III-4-4 |
21237 | sneltrein | direct (<lat.): den direct (Jeuk), expres (<fr.): den expres (Jeuk) | Sneltrein. [ZND 35 (1941)] III-3-1 |
21372 | sneuvelen | sneuvelen: sneuvelen (Jeuk) | in de oorlog omkomen [sneven, sneuvelen] [N 90 (1982)] III-3-1 |
31364 | snijblok, snijkussen | kammen: kɛm (Jeuk), moerkussens: mojǝrkøsǝs (Jeuk) | De verwisselbare, ronde, stalen schijf met (soms verstelbare) snijdende delen die in de snijplaathouder wordt bevestigd. Een deel van de woordtypen in dit lemma zoals (snij)kussens, draadkussens en kammen kan ook betrekking hebben op de eigenlijke snijdende delen van de diverse soorten snijijzers. Zie ook afb. 93. [N 33, 295; N 33, 297; N 64, 66b] II-11 |
31293 | snijbrander | berner: bɛjnǝr (Jeuk), chalumeau: šalimō (Jeuk), coupeur: kupø̜r (Jeuk) | Lasbrander waarbij een tweede mondstuk is aangebracht waaruit zuurstof stroomt. Op deze wijze wordt een snelle verbranding verkregen van het materiaal dat door de vlam wordt bestreken. De snijbrander kan alleen worden toegepast bij het snijden van ijzer en staal en - met speciale voorzieningen - ook wel bij gietijzer. Zie ook afb. 44. [N 33, 317; monogr.] II-11 |
31363 | snijijzer | moerijzer: mojǝręjzǝr (Jeuk), schroefplaat: skrūfplǭwǝt (Jeuk) | Stalen werktuig om uitwendig schroefdraad aan buizen, staven, bouten, etc. te snijden. Een veelgebruikt type bestaat uit een ronde snijplaathouder met twee handvatten, waarin een verwisselbaar, rond snijblok kan worden aangebracht. In het midden van dit snijblok zit een rond gat met schroefdraad. Enkele gaten rond dit centrale gat vormen de snijkussens. De snijblokken zijn soms aan één kant open, zodat het snijgat door middel van stelschroeven iets kan worden versteld. Zie ook afb. 92e, f, g. Voor het op volle diepte snijden van een schroefdraad moet het snijijzer twee of drie maal worden opgeschroefd. De snijkussens van het snijblok worden daarbij steeds met de stelschroeven op een nauwere afstand ingesteld. Zie ook het lemma "snijblok, snijkussen". Het snijijzer voor gasdraad is vaak voorzien van een ratel, waardoor het draadsnijden op lastig bereikbare plaatsen mogelijk is. Met de woordtypen snelsnijijzer, snelijzer en snelsnijder wordt een speciaal type snijijzer aangeduid. Met dit werktuig kan, in tegenstelling tot het gewone snijijzer, in één keer schroefdraad aan buizen, staven, etc gesneden worden. [N 33, 293-294; N 33, 297; N 64, 65a-b; monogr.] II-11 |