| 23201 |
biechten (gaan) |
zich biechten (gaan):
wer gaon oës biechte (Q188p Kanne)
|
We gaan biechten, of ... ons biechten, of ... te biechte (welke uitdrukking is hiervoor gebruikelijk?). [ZND 21 (1936)]
III-3-3
|
| 21270 |
bieden |
bieden:
bējə (Q188p Kanne),
bieje (Q188p Kanne)
|
bieden [RND], [ZND 21 (1936)]
III-3-1
|
| 20830 |
bier |
bier:
béér (Q188p Kanne),
verzamelfiche ook mat. van ZND 01 (a-m) ook ZND 22 vr. 27a
beer (Q188p Kanne),
bêr (Q188p Kanne)
|
bier [RND], [ZND 06 (1924)]
III-2-3
|
| 34238 |
biestmelk |
eerste melk:
ȳstǝ mɛ̄.lǝk (Q188p Kanne)
|
De eerste melk van de koe, nadat ze gekalfd heeft. [L 32, 100; JG 1a, 1b; S 3; A 7, 18; monogr.]
I-11
|
| 33247 |
bietenriek |
krotenriek:
krōtǝrēk (Q188p Kanne)
|
Riek om bieten mee te verplaatsen. Doorgaans met minder tanden dan de aardappelriek, maar wel met bolletjes aan de uiteinden van de tanden om de bieten niet te beschadigen. Bij krotengaffel, achter in het lemma, wordt uitdrukkelijk opgemerkt dat het stuk gereedschap 8 tot 10 tanden heeft. Vergelijk ook de toelichtingen bij de lemmaɛs Aardappelriek en Bietenkopper. [N 18, 25a, 25b en 64; JG 1d; A 28, 3; monogr.]
I-5
|
| 34345 |
biggen werpen |
baggelen:
bagǝlǝ (Q188p Kanne)
|
Biggen ter wereld brengen. [N 19, 13; JG 1a, 1b, 2c; monogr.; N C, add.]
I-12
|
| 28399 |
bij |
bij/bie:
bej (Q188p Kanne)
|
De gewone honingbij. Het lichaam van de bij bestaat uit drie delen: 1) de kop of het voorlijf met de voelhorens, de ogen, de tong en de kaken, 2) de borstkas met de poten en de vleugels, 3) het achterlijf waarin twee magen zitten, de honingmaag en de spijsmaag. In het uiteinde van het achterlijf zit de angel die de bij als wapen gebruikt. De bij leeft uitsluitend in en met een gemeenschap of volk. Men onderscheidt drie verschillende verschijningsvormen: koninginnen, darren en werkbijen. De bij zuigt nectar uit bloemen en maakt er honing van. Binnen dit lemma is gekozen voor het woordtype bij/bie, omdat het niet steeds duidelijk is of de dialectvarianten door één van beide c.q. welke dialectvarianten door de een en welke door de ander vertegenwoordigd worden. Bij de overige lemmata in deze aflevering worden de hier bedoelde dialectvarianten, voorkomend als simplex zowel als in samenstellingen, verantwoord door middel van het woordtype (-)bij(-). [N 63, 12a; N 63, 12b; N 63, 12c; JG 1a + 1b; JG 2b-5, 1a; JG 2c; L 1a-m; S 3; N 63, 62a; Ge 37,1; A 9,1; monogr.]
II-6
|
| 33857 |
bij het stappen de hoeven naar buiten bewegen |
frans staan:
frāns stōn (Q188p Kanne)
|
In dit lemma staan ook de antwoorden op vraag N 8, 77: "met de hoeven naar buiten gekeerd staan". [N 8, 72, 75, 77, 78a en 86]
I-9
|
| 33861 |
bij het stappen de hoeven niet voldoende opheffen |
sloffen:
slofǝ (Q188p Kanne)
|
[N 8, 80]
I-9
|
| 33859 |
bij het stappen de voeten kruiselings plaatsen |
(het loopt) wie een koe:
węi̯ ǝn kō (Q188p Kanne)
|
[N 8, 76]
I-9
|