e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Kaulille

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
strijkbord, riester rooster: ryǝstǝr (Kaulille) Het strijkbord, riester of rooster is het op de ploegschaar volgend ijzeren (vroeger houten) blad, dat de grond die door kouter en schaar is losgesneden, omkeert en in de vorige voor schuift. Men zie ook de toelichting bij het lemma ploegschaar. [A 26, 6; Lu 4, 6; JG 1a + 1b; N 11, 31.I.a; N 11A, 85d + 87b + 88b + 89c; monogr.] I-1
stro strooi: strūi̯ (Kaulille) Halmen van gedorst koren. De algemene benaming. Zie ook de toelichting bij paragraaf 6.4. [JG 1a, 1b, 2c; L 7, 60a; R [s], 6; S 36; Wi 4; monogr.; add. uit N 5, 83] I-4
stronk, stengel van koolplanten koolstek: kylstɛk (Kaulille) koolstengels die op het veld blijven staan [N Q (1966)] I-7
strontje padschijter: paadschieter (Kaulille), weegscheet: weegscheet (Kaulille) hoe heet het zweertje dat soms op het onderste ooglid komt (fr. orgelet) ? [ZND 16 (1934)] III-1-2
strooien hoed strooien hoed: strújənōət (Kaulille) hoed, strooien ~ [N 25 (1964)] III-1-3
strooisel strouwsel: strou̯sǝl (Kaulille) Dat wat in de stal onder het vee wordt gestrooid. Dat kan vers stro zijn maar ook gehakt stro of afval na het wannen van gedorst graan. Verder gebruikte men bladeren uit hagen, eiken- en beukenbos en loof van struiken eveneens als strooisel. [N 6, 10; L 7, 61b; JG 1a, 1b, 2b-1 add.; N 18, 41 add.; monogr.] I-11
strooisel in de potstal dennennaalden: dennennaalden (Kaulille), dɛnǝnǭ.lǝn (Kaulille), dennenspellen: dɛnǝspęlǝ (Kaulille), dennenstrouwsel: dɛnǝstrou̯sǝl (Kaulille), heggenstrouwsel: hęgǝstrou̯sǝl (Kaulille), hei: hei (Kaulille), hęi̯ (Kaulille), lappen: lapǝ (Kaulille), papzand: papzand (Kaulille), vlaggen: flagǝ (Kaulille), vlagǝn (Kaulille) Een potstal is een ouderwetse stal met als belangrijkste functie het winnen van mest (zie ook het lemma ''potstal'' in wld I.6 blz. 31-32). Over de mest heen werd strooisel gespreid, zodat de koeien steeds hoger kwamen te staan en de stal vol mest raakte. Als strooisel werd van alles gebruikt: in de zon gedroogde graszoden, dennennaalden, stro, gedroogde bladeren, heiplaggen, turf(molm), zaagmeel. [N 11, 13a; N 11, 13b; N 11, 13c; JG 1a, 1b, 1c, 2c; monogr.] I-11
strooisel keren verschieten: vǝrsxētǝ (Kaulille) Strooisel in de potstal keren. [JG 1a, 1b, 2c] I-11
strooisel spreiden strouwen: strou̯ǝ (Kaulille) Het verspreiden van het strooisel onder het vee. [JG 1a, 1b; RND 10, 51] I-11
stropdas binder: binner (Kaulille), kravat (<fr.): cravat (Kaulille), kravat (Kaulille), krəvat (Kaulille), plastron (fr.): plassrōn (Kaulille) das die door de heren gedragen wordt [ZND 33 (1940)] || stropdas, zelfbinder [slieps, sjlips, strik, kravat, kerwat, bindem, biend, kol] [N 23 (1964)] III-1-3