| 17601 |
kinnebak |
kinbak:
kénbakke (Q255p Kelmis)
|
kinnebak [N 10b (1961)]
III-1-1
|
| 29843 |
kippen |
hoender:
hondǝr (Q255p Kelmis)
|
De hennen of de hoenderen. De (vrouwelijke) kippen of hennen vormen de meerderheid in een kippenhok en geven hun naam aan het geheel. Zie afbeelding 8. [N 19, 37; RND 1; Wi 13; Wi 14; Wi 17; A 6, 1b; JG 1a, 1b, 2c; L 1a-m; L 6, 20a; L 28, 35; L 22, 22; L 33, 20; L 34, 12; L 34, 13; L 42, 5; L 44, 53; S 14; NE 2, I; Gwn 5, 14; Vld.; monogr.]
I-12
|
| 18142 |
kippenborst |
hoenderborst:
honderbroos (Q255p Kelmis)
|
borstbeen: vooruitstekend borstbeen [kiepeboorst, kiekeborst] [N 10 (1961)]
III-1-2
|
| 18000 |
kippenvel |
hoendervel:
honder vèèl (Q255p Kelmis)
|
kippevel (kleine bultjes met rechtopstaande haartjes bijv. ten gevolge van de kou) [kiepvel, ganzevel, kiekevlees] [N 10 (1961)]
III-1-2
|
| 27399 |
kipwagen |
kipwagel:
kipwāgǝl (Q255p Kelmis)
|
Grote, ijzeren wagen die op rails liep, bestemd voor het transport van erts. De laadbak kon zowel gekanteld als dwars gedraaid worden. Zie afb. 46. [monogr.]
II-4
|
| 27413 |
kipwagens noteren |
aankrijten:
āknītǝ (Q255p Kelmis)
|
Het aantal volle kipwagens die men had weggereden, met krijtstrepen op een balk noteren. [monogr.]
II-4
|
| 27129 |
kist |
kas:
kas (Q255p Kelmis),
kist:
kes (Q255p Kelmis)
|
Kist in de wasserij waarin de brokken erts werden geworpen die vrouwen of meisjes met de hand gesorteerd hadden. [monogr.]
II-4
|
| 24858 |
klaproos |
klatsroos:
klatšrūəs (Q255p Kelmis),
klatšrūǝs (Q255p Kelmis)
|
klaproos [ZND 01 (1922)] || Papaver rhoeas L. Een tot 60 cm hoge, behaarde plant. De uit vier losse kroonbladeren bestaande bloem is vuurrood en aan de voet vaak zwart gevlekt. De zaaddoos is kaal, bijna eivormig, met donkere stempels in een radvormig figuur. De klaproos komt voor in en bij korenvelden op zwaardere grondsoorten, langs wegen, dijken en op ruigten en bloeit van mei tot juli. Bij de benamingen treedt wel verwarring op met de veel grotere en hogere (60 tot 120 cm) slaapbol (Papaver somniferum L.), die tot hetzelfde geslacht behoort. Dit geldt vooral voor de typen met maan-, slaap-, heul- en olie-. Zie Pauwels 1933 en Brok 1991. [A 13, 13; L 1, a-m; L 1u, 125; L 15, 9; S 18; monogr.]
I-5, III-4-3
|
| 33256 |
klaver, algemeen |
klee:
klīǝ (Q255p Kelmis)
|
De klaver- en klee-varianten in dit lemma vormen de verzamelnaam voor allerlei klaversoorten uit de familie van de Vlinderbloemigen. Klaver werd tot 1950 geteeld als groenvoer en als stoppelgewas. In de Nijmeegse lijst is niet naar de afzonderlijke soorten of naar de algemene naam gevraagd, alleen naar de benamingen voor verschillende oude klaversoorten. Hier zijn, naast de algemene naam in dit lemma, eerst enkele meestvoorkomende soorten apart behandeld en is tot slot een verzamellemma Andere Oude Klaversoorten toegevoegd. De scheiding in het Nijmeegse materiaal is achteraf aangebracht, op grond van de gewasnaam, de opmerkingen van de zegslieden en andere bronnen. Zie ook WBD.I, afl. 8, blz. 1408. [N 14, 83; JG 1a, 1b, 2b, 2c; A 4, 10; L 1, a-m; L B2, 348; L 20, 10; Wi 50; S 18; monogr.]
I-5
|
| 29606 |
klei, leem |
klei:
klɛ̜̃.i̯ (Q255p Kelmis),
leem:
lē.m (Q255p Kelmis),
lēm (Q255p Kelmis)
|
Grijs- tot geelachtige, sterk samenhangende, enigszins klevende, vruchtbare grondsoort, ontstaan door afzetting van verweringsprodukten door rivieren. Leem is ook een kleiachtige grondsoort echter met een zandgehalte groter dan 20%. Zie ook het lemma ɛklei, leemɛ in wld II, afl. 8 (pottenbakker e.a.), blz. 31.' [N 27, 41; N 27, 33; N 18, 2 add.; N 18, 5 add.; N 15, add.; R 3, 6; A 10, 4; Wi 52, 53; Vld.; monogr.]
I-8
|