| 33233 |
koolraap (ondergronds) |
konrabelen:
kǫnrābǝlǝ (Q121p Kerkrade)
|
Brassica napus L. subsp. rapifera. Bedoeld is hier de gekweekte knol van de plant met de naam koolzaad. De plant heeft gele bloemen; het vlees van de knol is oranjekleurig; bij sommige variëteiten ook wit. Koolraap stelt minder eisen aan de grond dan bieten. De verbouw is vrij algemeen in Limburg verspreid. De knollen worden vooral als veevoeder gebruikt en dan ingekuild; soms ook werden ze als groente gegeten. Er zijn twee soorten teelt: -onder de grond (hier behandeld); ook wel gewestelijk raapkool of knolraap genoemd of kortweg knol; -boven de grond; ook wel koolraap-boven-de-grond, glaskoolraap of koolrabi genoemd. Vaak is een meervoudsvorm opgegeven naast of in plaats van het enkelvoud; dit is steeds in het lemma aangegeven. Op grond van de laatste medeklinker in deze meervoudsvormen kan als slotmedeklinker van de enkelvoudsvormen eerder een verstemloosde -b dan een -p worden aangehouden. Op een enkel duidelijk tegenvoorbeeld na (meervoud koolrapen) is hier dan ook de spelling -raab aangehouden, in overeenstemming met de spelling -reub. Wanneer is opgegeven dat het woordaccent op de tweede lettergreep ligt is ook dat in het lemma vermeld. Vergelijk ook het lemma Koolzaad. [N 12, 39; N 12A, 3a; JG 1a, 1b, 2c; L 6, 36; monogr.; add. uit N 7, 1b]
I-5
|
| 33234 |
koolrabi, koolraap-boven-de-grond |
konrabelen:
[konrabelen] (Q121p Kerkrade)
|
Brassica oleracea L. var. gongylodes L. Zie de toelichting bij het lemma Koolraap (Ondergronds). Koolrabi wordt als groente gekweekt. Het komt vaak voor dat de koolraap-boven-de-grond dezelfde naam draagt als de koolraap-onder-de-grond van het vorige lemma. Deze gevallen staan steeds voorop; voor de fonetische documentatie ervan zij verwezen naar de betreffende heteroniem uit het genoemde lemma Koolraap. Voor de spelling (-)raab, zie de toelichting bij het lemma Koolraap. [N 12A, 3b; monogr.; add. uit N 7, 16]
I-5
|
| 20668 |
koolrabisoep |
reubensoep:
Ken ik niet; wordt hier niet gekookt! Het zou kunnen zijn: ~
rubbetsoep (Q121p Kerkrade),
Syst. WBD
rubbe-soep (Q121p Kerkrade)
|
Rapensoep (reubesop) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 28001 |
koolriffel |
kolenriffel:
koalǝrefǝl (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Laura, Julia])
|
Dun koollaagje, niet waard om gewonnen te worden. [monogr.; N 95, 476]
II-5
|
| 28015 |
koolwand |
kolenstoot:
koǝlǝštuǝs (Q121p Kerkrade
[(Domaniale / Wilhelmina)]
[Domaniale])
|
De wand van steenkool waartegenover de mijnwerker staat, als hij in de pijler kolen gaat delven. Zie ook de lemmata Pijler en Zijwand. [N 95, 475]
II-5
|
| 24393 |
koolwitje |
miepmop:
miepmop (Q121p Kerkrade)
|
koolwitje [DC 18 (1950)]
III-4-2
|
| 28064 |
koolzaag |
kolenzeeg:
koǝlǝzēǝx (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Domaniale]),
zeeg:
zēǝx (Q121p Kerkrade
[(Wilhelmina)]
[Eisden])
|
Een lichte kerfmachine waarmee uit de hand wordt gewerkt. Volgens een invuller uit Q 121 werd de koolzaag met perslucht aangedreven. [N 95, 530; monogr.]
II-5
|
| 21400 |
koopwaar |
waar:
waar (Q121p Kerkrade)
|
die goederen die gekocht en verkocht kunnen worden [waar, koopwaar, spul, marchandise, kramerij, artikel] [N 89 (1982)]
III-3-1
|
| 23540 |
koorkap |
koormantel:
koeërmanktel (Q121p Kerkrade),
koeërmantel (Q121p Kerkrade)
|
De koorkap [koeërmangtel?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 18004 |
koorts |
fieber (du.):
fi.bər (Q121p Kerkrade)
|
koorts [RND]
III-1-2
|