e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Kerkrade

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
penningenkist markenkist: markǝkes (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Domaniale]), penningkist: penningkist (Kerkrade  [(Wilhelmina)]   [Julia]) De kist waarin de penningontvanger ondergrondsde penningen deponeerde, wanneer hij die aan het begin van de dienst van de mijnwerkers had ontvangen. Met behulp van deze kist werden de penningen in de Domaniale mijn daarna naar boven gebracht, waar ze door de controle werden geadministreerd (Lochtman pag. 52). [N 95, 49] II-5
penningenlokaal controle: kǫntrǫl (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Domaniale]), markenboede: markǝbūt (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Domaniale]), markencontrole: markǝkǫntrǫl (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Domaniale]), penningcontrole: pɛneŋkǫntrǫl (Kerkrade  [(Wilhelmina)]   [Domaniale]) Lokaal waar men de dienstpenningen uitdeelde. Uit de woordtypen "portier" en "portiersloge" blijkt dat dat uitdelen ook door de portier kon gebeuren. De informant van Q 111 vermeldt dat de term "markenboede" vroeger werd gebruikt. [N 95, 5; monogr.] II-5
penningenuitgifte markenuitgave: markǝūsjāf (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Maurits]), penningenuitgifte: penningenuitgifte (Kerkrade  [(Wilhelmina)]   [Maurits]) Zie de semantische toelichtingen bij de lemmata Penningenlokaal en Penningen Uitgeven. [N 95, 54; N 95, 125] II-5
peper peper: peffer (Kerkrade, ... ), pef’fer (Kerkrade) peper [DC 03 (1934)] III-2-3
peperkoekkruiden kruiden: kruiden (Kerkrade) De kruiden die in peperkoekdeeg worden verwerkt. In vraag N 29, 88b werd gevraagd naar "grondstoffen voor peperkoekdeeg". Uit de melée van antwoorden zijn twee lemmata gedistilleerd nl. ''peperkoekkruiden'' en ''zoetstof voor peperkoek''. Niet in deze twee lemmata zijn opgenomen de benamingen voor ingrediënten als "potas", "druiven", "eieren", "ammoniak", "zout", "alkali", "mel", "boter", "maagzout", "water", "oude koek", "bruine zemels".' [N 29, 88b] II-1
pepermunt menta: men’ta (Kerkrade), pepermunt: peffermunts’ (Kerkrade) pepermunt III-2-3
perenboom perenboom: bie’reboom (Kerkrade) perenboom I-7
periode van de ijsheiligen ijsheiligen: ieshilliee (Kerkrade) De periode van de ijsheiligen, 11-14 mei; op deze dagen kan het zeer koud zijn. [N 88 (1982)] III-3-2
perslucht presloft: prɛslof (Kerkrade  [(Domaniale / Wilhelmina)]   [Julia]) Samengeperste lucht, gebruikt voor de aandrijving van verschillende werktuigen. Volgens Lochtman (pag. 59) kende men twee soorten perslucht: hoge druk (ongeveer 175 atm) werd gebruikt voor de ondergrondse locomotieven en lage druk (ongeveer 6 atm) werd toegepast bij de aandrijving van luchthamers, schudgoten enz. [N 95, 820; monogr.; Vwo 293; Vwo 592; Vwo 593; Vwo 628; Vwo 631] II-5
persluchtlamp loftlamp: ǫflamp (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Maurits]), persluchtlamp: persluchtlamp (Kerkrade  [(Wilhelmina)]   [Emma, Maurits]), presloftlamp: prɛsloflamp (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Domaniale]) Elektrische lamp die de benodigde elektrische stroom ontvangt uit een aan de lamp bevestigde dynamo die gekoppeld is aan een door perslucht aangedreven turbine. [N 95, 258; monogr.] II-5