| 22535 |
spitse eind van een ei |
spits:
sjpits (Q121p Kerkrade),
Sub ai: Aier tietsje: sjpits óp sjpits en vót óp vót.
sjpits (Q121p Kerkrade)
|
[Het spitse eind van het ei]. || Het spitse eind van het ei bij het eieren tikken. [N 88 (1982)]
III-3-2
|
| 33589 |
spitskool |
chou-pain (fr.):
sjapeng’ (Q121p Kerkrade),
ideosyncr.
sjapeng (Q121p Kerkrade),
spitskool:
ideosyncr.
sjpitskoeël (Q121p Kerkrade)
|
De koolsoort met puntig toelopende kroppen; spitskool (spitskool, suikertop, kegel). [N 82 (1981)] || spitskool
I-7
|
| 24359 |
spitsmuis |
spitsmuis:
sjpits’moes (Q121p Kerkrade)
|
spitsmuis
III-4-2
|
| 22492 |
spitsroeden lopen |
durch de houten molen gaan:
Sub mölle.
durch de hultse mölle joa (Q121p Kerkrade),
durch de houtseren molen gaan:
hōtsərə møͅlə (Q121p Kerkrade)
|
Spitsroeden lopen. || Tussen twee rijen mensen lopen die een stok hebben en daarmee slaan [door de cordons lopen, door de kardouzen moeten, spitsroeden lopen, spitskar]. [N 88 (1982)]
III-3-2
|
| 32749 |
spitten |
omgraven:
ømjrāvǝ (Q121p Kerkrade)
|
In de tuin, op een zeer klein perceel of een moeilijk te ploegen hoek van een akker de grond met een spade - al dan niet in voren - uitsteken en omkeren. De simplicia spaden, graven e.d. zijn bij absoluut gebruik van toepassing op het spitwerk als zodanig. Meestal kunnen ze ook transitief gebruikt worden met het te bewerken stuk grond (de tuin e.d.) als object. [N 11, 65a; N 11A, 146a + b + c; N 11A, 50b add; RND 4 + 7 + 8 + 10, zin 4; A 33, 6 + 7 + 16 add.; L 7, 25; S 34; Lu 1, 1c; monogr.; div.]
I-1
|
| 28019 |
splijtvlakken in de koollaag |
lagen:
loǝgǝ (Q121p Kerkrade
[(Domaniale / Wilhelmina)]
[Julia])
|
Scheuren in de koollaag die zijn veroorzaakt tengevolge van de gebergtevormende bewegingen in de aardkorst waaraan de koollagen tijdens en na het ontstaan blootgesteld zijn geweest. Door de splijtvlakken is de koollaag als het ware in tegen elkaar liggende lagen of banken verdeeld. Vakkundig gebruik maken van de splijtvlakken beïnvloedt de prestatie van de mijnwerker gunstig. Volgens de informant van Q 15 was het het gemakkelijkste werken als de splijtvlakken parallel liepen aan de transportrichting. Soms kon men dit bevorderen door het gehele pijlerfront iets te draaien. [N 95, 504; monogr.]
II-5
|
| 31802 |
splinteren |
splinteren:
špleŋktǝrǝ (Q121p Kerkrade)
|
Gezegd van hout wanneer dit splinters afgeeft. Zie ook het volgende lemma. [N 55, 193; monogr.]
II-12
|
| 24706 |
splitsing van de stam |
vork:
ideosyncr.
vork (Q121p Kerkrade)
|
Het deel van de boom waar de stam zich in tweeën splitst (gaffel, mik, vork). [N 82 (1981)]
III-4-3
|
| 19798 |
spoelen |
de was opspoelen:
də wɛ̄š˂ opšpø̄lə (Q121p Kerkrade)
|
de was opspoelen
III-2-1
|
| 27815 |
spoelkop |
spoelkop:
špø̄lkǫp (Q121p Kerkrade
[(Domaniale / Wilhelmina)]
[Domaniale])
|
Een op het boorwerktuig aangebracht onderdeel dat het mogelijk maakt water via het holle boorijzer in het boorgat te spuiten. [monogr.; N 95, 779]
II-5
|