| 32976 |
rogge |
koren:
[koren] (Q111p Klimmen)
|
Secale cereale L. Tot in de jaren vijftig het meest geteelde graangewas in Limburg, met uitzondering van Haspengouw, waar tarwe de meest verbouwde graansoort was. Men zaait ongeveer 170 kg rogge per hectare. Het koren-gebied in dit lemma wijkt aanzienlijk af van dat in het lemma ''graan, koren'' (1.2.1); vergelijk de kaarten die bij de lemma''s getekend zijn. Zie voor de benaming koren en voor de fonetische documentatie van het woord [koren] in het gebied waar ''koren'' zowel de algemene benaming alsook de benaming van de rogge is, het lemma ''graan, koren'' (1.2.1). Zie afbeelding 1, a. [JG 1a, 1b; L 34, 55b; L lijst graangewassen, 6; S 30; Wi 52; monogr.; add. uit N 15, 1a]
I-4
|
| 20760 |
roggebrood |
brood:
broeëd (Q111p Klimmen)
|
roggebrood [DC 35 (1963)]
III-2-3
|
| 20674 |
roggemeelpap |
plekpap:
Syst. WBD
plèkpàp (Q111p Klimmen)
|
Pap van roggemeel (prol?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 18314 |
rok als bovenkledingstuk |
overrok:
ûûver-ròk (Q111p Klimmen),
rok:
rok (Q111p Klimmen)
|
rok als bovenkledingstuk [aoverrok, bovenrok, booveschort] [N 24 (1964)]
III-1-3
|
| 18320 |
rok van grove stof |
teerterok:
[sic]
taerte rok (Q111p Klimmen),
teertesrok:
[sic]
tèètesj-ròk (Q111p Klimmen),
tiereteien rok:
Van Dale: tieretein (<Ofr.), (veroud.) geweven stof met een linnen ketting en een wollen inslag. WNT: tieretein, tierentaeje rock.
tertèje-ròk (Q111p Klimmen)
|
rok van grove zware stof [teerteje rok, pels, tiejte sjort] [N 24 (1964)]
III-1-3
|
| 18284 |
rok: algemeen |
halve rok:
hawve ròk (Q111p Klimmen),
rok:
rok (Q111p Klimmen, ...
Q111p Klimmen)
|
rok [SGV (1914)] || vrouwenrok, kledingstuk dat van het middel af naar beneden hangt [rok, schort, schot, malbeusj] [N 24 (1964)]
III-1-3
|
| 18318 |
rokkussentje |
queue (<fr.):
keu (Q111p Klimmen),
queue de paris (<fr.):
keu de Paris (Q111p Klimmen)
|
kussentje waarmee men de rok naar achteren doet uitbollen [keu, keuje, vronk] [N 24 (1964)]
III-1-3
|
| 32835 |
rolkrabber |
welkretser:
wɛlkrɛtsǝr (Q111p Klimmen),
wellekrabber:
wɛlǝkrɛbǝr (Q111p Klimmen)
|
Om aanklevende aarde en paardevijgen van de rol te verwijderen kon men gebruikmaken van allerlei voorwerpen. Als men zich niet bediende van een speciale krabber of stok, reinigde men de rol met de ploegstok (zie beneden), met een willekeurige stok (P 48), met de steel van een schop of hark (Q 96d), met de spade of een andere schop (L 192a, 282, 332, P 107a, Q 3a, 4, 9, 77, 93, 96, 97, 111, 116, 194, 197, 198b), met een kleine hak (P 107a), met een pannescherf, steen of stokje (L 270), of met de punt van de schoen of klomp (L 115, 192b). Enkele termen lijken te wijzen op een aan het raam bevestigde plank of lat, die men zo nodig tegen de rol moest drukken of waardoor de rol tijdens het werk werd schoon gehouden. Voor de (...)-varianten zie men het lemma ''ploegstok''. [N 11A, 188; N 18, 149]
I-2
|
| 30521 |
rollaag |
rollaag:
rǫllǭx (Q111p Klimmen)
|
Wanneer het woonhuis met pannen wordt gedekt en stal en schuur met riet of stro, wordt op de grens van stro en pannen een bijzondere laag aangebracht die met de uiteinden op de pannen ligt. De rollaag zorgt ervoor dat het water goed naar beneden loopt. [N F, 52]
II-9
|
| 32834 |
rollen |
omdraaien:
ǫmdrīǝ (Q111p Klimmen),
over haar rug draaien:
ȳǝvǝr dǝr rø̜q drīǝ (Q111p Klimmen),
wellen:
wɛlǝ (Q111p Klimmen)
|
De koe tijdens het kalven op de rug wentelen. [N 3A, 50] || Het land bewerken met de rol, met de rol over het land gaan. In dit lemma zijn ook enige termen ondergebracht, die het rollen met een bepaald doel, resp. een tweetal manieren van rollen naar de richting betreffen. Voor het (...)-gedeelte van de varianten daarvan zij verwezen naar het simplex wellen aan het be-gin. [JG 1a + 1b; N 11, 87; N 11A, 187a + b + c + 189a; N P, 20 add.; monogr.]
I-11, I-2
|