| 30806 |
worm- en horzelgat |
angelsbeet:
aŋǝlsbiǝt (Q111p Klimmen)
|
Gat in het leer, veroorzaakt door een horzelsteek. Runderhorzels leggen hun eieren in de huid van de koe. Als de larven er weer uit zijn gekropen, blijft er een klein gaatje over, dat weliswaar weer dichtgroeit, maar toch altijd een zwakke en lelijke plek in het leer blijft geven (Liedmeier, pag. 2). Steken van andere insecten kunnen dezelfde kwaliteitsverminderende invloed op het leer hebben. [N 60, 7b; N 36, 7]
II-10
|
| 34202 |
wormbulten |
angelsbouten:
(enk)
aŋǝlsbǫu̯t (Q111p Klimmen)
|
In de zomer leggen runderhorzels hun eitjes aan de haren van het rund. Na enkele dagen kruipen er larven uit de eitjes. Deze dringen het lichaam binnen langs de haren en het haarzakje, doorboren de huid en groeien langzamerhand uit. In de winter komen ze vooral onder de huid van de rug terecht. Iedere plek waar een larve zit, vormt een bultje, de wormbult. Om te kunnen ademen doorboort de larve de huid van het rund. Dit veroorzaakt wondjes die gemakkelijk geïnfecteerd kunnen raken, waardoor zeer uitgebreide verettering kan ontstaan. Zie ook het lemma ''wormbulten'' in wbd I.3, blz. 478-479. [N 52, 22; N 3A, 83b; A 48A, 35; monogr.]
I-11
|
| 21014 |
wormstekig |
de worm in:
de worm in (Q111p Klimmen),
worm in:
#NAME?
wòrrem in (Q111p Klimmen),
+ WLD
wòrrem in (Q111p Klimmen),
wormsteek:
wormsjtieèk (Q111p Klimmen),
± WLD
wörremsjtîêk (Q111p Klimmen, ...
Q111p Klimmen),
wormstekig:
Veldeke
wórmsjtaekig (Q111p Klimmen, ...
Q111p Klimmen)
|
Door wormen aangetast, gezegd van fruit (wormstekig, gemaaid, vermaaid, verpielt, meutelig, maaistekig, maaisteek). [N 82 (1981)] || wormstekig ve appel [DC 23 (1953)] || wormstekig ve appel (subst.) [DC 23 (1953)]
I-7, III-2-3
|
| 20853 |
worst |
worst:
wūəš (Q111p Klimmen)
|
worst
III-2-3
|
| 22430 |
worstelen |
worstelen:
worsjtele (Q111p Klimmen, ...
Q111p Klimmen)
|
De tak van krachtsport waarbij het doel is de tegenstander door bepaalde grepen en bewegingen op de grond te werpen [zo dat zijn schouders de grond raken] [worstelen, borstelen]. [N 88 (1982)] || worstelen [SGV (1914)]
III-3-2
|
| 32970 |
wortel |
wortel:
wǫrtǝl (Q111p Klimmen)
|
Het deel van de plant dat onder de grond blijft. Het is in de materiaalverzamelingen overal duidelijk gemaakt dat het niet om groente gaat. Vergelijk daartoe de lemma''s ''winterwortel'' en ''tuinworteltje'' in de aflevering over de moestuin. [JG 1a, 1b; L 8, 100a; L 15, 28; S 45; monogr.]
I-4
|
| 24500 |
wortel (alg.) |
wortel:
wortel (Q111p Klimmen),
#NAME?
wórtel (Q111p Klimmen),
Veldeke
de wortele (Q111p Klimmen)
|
Het gedeelte van een plant, boom, dat in de grond zit en dat het voedselhoudende water opneemt (wortel, doel). [N 82 (1981)] || wortel [SGV (1914)]
III-4-3
|
| 24736 |
wortelhals |
kraag:
#NAME?
kraag (Q111p Klimmen)
|
De overgang tussen wortel en stengel bij een plant (hoofd, hals, kraag, wortelkraag, wortelhals, nek). [N 82 (1981)]
III-4-3
|
| 33718 |
wortelklomp van een struik |
wortelen (mv):
wǫrtǝlǝ (Q111p Klimmen)
|
[N 27, 9c]
I-8
|
| 33720 |
wortels rooien |
uitrijten:
ūtrītǝ (Q111p Klimmen)
|
Dennenwortels met een hefboom uit de grond trekken. [N 27, 8c]
I-8
|