| 21043 |
honing |
honing:
hō.neŋ (Q167p Koninksem)
|
Produkt door de bijen uit bloemvocht of nectar bereid en afgezet in de cellen van de raten. Honing is een zoete stof die door mensen als voedingsmiddel wordt gebruikt. [N 63, 43b; N 63, 111; L 1a-m; L 35, 105; S 14; S 38, JG 1a+1b; JG 2b-5; Ge 37, 128; A 9, 8; monogr.]
II-6
|
| 28675 |
honingpers |
pers:
pãs (Q167p Koninksem)
|
Apparaat waarmee de gevulde honingraten geperst worden om zo de honing te oogsten. De honingpers was al in gebruik bij de korfteelt. Men kent verschillende vormen vervaardigd van onder meer eike- of beukehout. Een honingpers is voorzien van een kuip waarin de geperste honing opgevangen wordt. Verder is er een hendel en een schroef waarmee men het persblok vastdraait op de zak met ruwe honing. [N 63, 122a; JG 1a+1b; JG 2b-5; N 63, 122c; monogr.]
II-6
|
| 32771 |
hoofdbalken van de eg |
[eg]balken:
[eg]˱bá.lǝkǝ (Q167p Koninksem)
|
De rechte of lichtelijk gebogen, zwaardere balkjes van het egraam, die door de lichtere scheien op een bepaalde afstand van elkaar gehouden worden. Meestal zijn - vooral bij de vierhoekige eg - in deze balken de tanden aangebracht. Voor de plaatsen waar men voor de hoofdbalken van de eg geen aparte term gebruikt, zie men het vorige lemma. [JG 1a + 1b; N 11, 69a; N 11A, 155a; monogr.]
I-2
|
| 18187 |
hoofddoek |
hoofdneusdoek:
hötnøzeng (Q167p Koninksem),
høi̯.tnø̄zǝk (Q167p Koninksem)
|
Hoofdbedekking ter bescherming tegen de felle zon in de oogsttijd. De laatste opgaven van het lemma, met het type hoed, zijn allicht geen hoofddoeken, maar hoofdbedekkingen. [JG 1a, 1b, 1c, 1d, 2c] || Hoofddoek (fr. fichu). [ZND 05 (1924)]
I-4, III-1-3
|
| 20767 |
hoofdkaas |
hoofdkaas:
høͅytkēs (Q167p Koninksem),
hure (fr.):
hy’ør (Q167p Koninksem)
|
hoofdkaas [Goossens 1b (1960)]
III-2-3
|
| 19654 |
hoofdkussen |
hoofdkussen:
hø̄i̯tkø̄əsə (Q167p Koninksem)
|
hoofdkussen [ZND 27 (1938)]
III-2-1
|
| 33932 |
hoofdstel |
kopstuk:
kǫpstø̜k (Q167p Koninksem),
toom:
tǫu̯.m (Q167p Koninksem)
|
Stel van leren riemen op het hoofd van het paard als het ingespannen is. Het woordtype hoofdsel is vermoedelijk ontstaan uit hoofdstel. Loesj als simplex of als eerste lid van een samenstelling gaat terug op het Franse louche "schuin/scheel". [JG 1a, 1b, 1c, 2b, 2c; N 13, 17; R 3, 60; monogr.]
I-10
|
| 23248 |
hoog tijd |
hoog tijd:
hoogtijd (Q167p Koninksem)
|
Het is hoogtijd (dat we gaan). [ZND 27 (1938)]
III-3-3
|
| 23210 |
hoogdag |
hoogdag:
doe zin vier hoogdaog (Q167p Koninksem)
|
Zeg in dialect: Er zijn vier hoogdagen (grote feestdagen). [ZND 27 (1938)]
III-3-3
|
| 26374 |
hoogsel |
hoogsel:
høxsǝl (Q167p Koninksem)
|
Rechtopstaande plank die op de zijwand bevestigd wordt om deze zijwand hoger te maken en zo de laadruimte te vergroten. Het woordtype steekhoogsel duidt een plank aan die boven op de zijleest gezet wordt als extra verhoging. [N 17, 34 + 40 + add; N 18, 99; N G, 60g; JG 1a; JG 1b; JG 2b; A 26, 1 + add, monogr.]
I-13
|