| 34077 |
kern |
hoorntje:
hi̯ønkǝ (Q167p Koninksem)
|
Uitsteeksel dat komt bloot te liggen, wanneer de koe een hoorn afstoot. [A 4, 15; L 20, 15]
I-11
|
| 23242 |
kerstmis |
kerstmis:
kjoemes (Q167p Koninksem),
stom e
kjooësmes (Q167p Koninksem)
|
Hoe vertaalt men in uw dialect: Kerstmis? [ZND 20 (1936)] || Kerstmis. [ZND 42 (1943)]
III-3-3
|
| 32783 |
kettingeg, weide-eg |
kettel[eg]:
kętǝl[eg] (Q167p Koninksem)
|
De kettingeg bestaat uit een vier-, soms driehoekig raam of slechts uit een losse voor- en achterbalk, waartussen kettingen gespannen zijn. Aan deze kettingen zijn korte en lichte tanden bevestigd. Zie afb. 13 en 14. Met de kettingeg wordt voornamelijk licht werk verricht. Het bekendst is het gebruik als weide-eg. Men bewerkt de weide met de kettingeg om de grasmat luchtiger te maken, om mest te verspreiden en molshopen te slechten. Men kan de kettingeg ook gebruiken om gerooide en in panden gelegde suikerbieten van de aanklevende aarde te ontdoen. Soms wordt met de kettingeg ook akkerland bewerkt. Van enige termen aan het einde van het lemma vindt men de plaatselijke varianten in het lemma ´akkersleep, weidesleep´ vermeld. Voor ''eg'' en ''eg'' zie men de toelichting bij het lemma ''eg''. [JG 1a + 1b + 2c; A 13, 16b; A 40, 10; N 11, 72e + 71 add.; N 11A, 163a + 181f; N 14, 81 add.; N J, 10; N P, 18b; monogr.]
I-2
|
| 18208 |
kiel |
kiel:
kiel (Q167p Koninksem)
|
kiel (kledingstuk voor mannen) [ZND 27 (1938)]
III-1-3
|
| 33163 |
kiemen, schieten, botten van pootaardappelen |
kijnen:
kęi̯nǝ (Q167p Koninksem)
|
J. Goossens heeft in zijn enquêtes twee begrippen afgevraagd: "kiemen" (algemeen van een zaadje) en "botten" (gezegd van een pootaardappel, wanneer deze in de kiembak ligt); afgezien van een klein fonetisch detail zijn er géén afwijkingen tussen beide lijsten van antwoorden, behoudens in P 187, waar "botten" jongen (wellicht schertsend?) is; in Q 3, 5, 9 en 187a waar voor de aardappel botten wordt gegeven (wellicht invloed van de cultuurtaal) en in Q 156 waar voor de aardappels ze zijn gehikt werd opgegeven. De opgaven van beide lijsten zijn derhalve in dit lemma samengenomen. Kienen moet begrepen worden als een contaminatie van kiemen (voor de klinker) en kijnen (voor de slotmedeklinker). Zie ook de toelichting bij het voorgaande lemma Scheut. [N M, 16b; JG 1a, 1b, 2c; monogr.; add. uit S 17]
I-5
|
| 17764 |
kies |
dikke tand:
dikka tân (Q167p Koninksem),
dikke taand (Q167p Koninksem),
een dikke taand (Q167p Koninksem)
|
Baktanden (dikke tanden). [ZND 07 (1924)] || een dikke tand; indien er twee verschillende woorden bestaan, de beide woorden opgeven voor: een dikke tand geheel achter in de mond [ZND 29 (1938)] || een dikke tand; indien er twee verschillende woorden bestaan, de beide woorden opgeven voor: een gewone dikke tand [ZND 29 (1938)]
III-1-1
|
| 20571 |
kieskauwerig |
viesgevallen:
verzamelfiche ook mat. van ZND 1(a-m)
viesgevalle (Q167p Koninksem)
|
kieskeurig [ZND 27 (1938)]
III-2-3
|
| 24416 |
kieuwen |
kieuwen:
ook in ZND 27, 084
kieuwen (Q167p Koninksem)
|
kieuwen ve vis [ZND 01 (1922)]
III-4-2
|
| 24337 |
kikker |
kwakvros:
ook in ZND 01u, 121; 14, 001 en 16, 004
kwakfroͅs (Q167p Koninksem)
|
kikvors [ZND 01 (1922)]
III-4-2
|
| 20308 |
kind (algemene benaming) |
kind:
keend (Q167p Koninksem),
kend (Q167p Koninksem),
kint (Q167p Koninksem)
|
kind [ZND 08 (1925)] || kind (een - dopen) [ZND 23 (1937)]
III-2-2
|