e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Lanklaar

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
haarscheiding scheigel: šeͅigəl (Lanklaar) scheiding in het haar [scheej, streep] [N 10 (1961)] III-1-1
haarspit haarbol: hǫrbǫl (Lanklaar), ārbǫ.l (Lanklaar), ārbǫl (Lanklaar) Het haarspit is het draagbare aambeeldje waarop de zeis wordt gehaard. Het bestaat uit een ijzeren pin met een verstaalde enigszins bolle kop, die doorgaans vierkant van omtrek is en tot buiten de pin uitsteekt. Het haarspit kan in de grond worden gestoken (in het veld), of in een haarblok (op de boerderij). Om te verhinderen dat het haarblok te ver in de grond of het haarblok wordt gedreven, heeft men aan het haarspit, enkele centimeters onder de kop, een extra onderdeel vastgemaakt; dit kan bestaan uit enkele ringetjes, meestal twee of vier, een rond of vierkant plaatje, of uit twee dwarspinnetjes (spieën, die doorgaans van hout zijn). Als men het haarspit in de grond steekt, legt men vaak twee blokjes, plankjes of stenen onder de ringetjes of de spieën. De door de informanten opgegeven benamingen voor dit onderdeel van het haarspit staan achteraan in dit lemma. Zie afbeelding 7b, nummer 2. [N 18, 87, JG 1a, 1b, 1d, 2a, 2c; A 4, 28e; L 20, 28e; add. uit N 14, 131; N 18, 68f, 85 en 87; A 23, 16; Lu 1, 16; monogr.] I-3
haarvlecht vlecht: vlech (Lanklaar) een haarvlecht [ZND 35 (1941)] III-1-1
haarwrong kuif: ku.f (Lanklaar) haarwrong van een vrouw [knutje, tres, tots] [N 10 (1961)] III-1-1
haastig haastig: hèustëg (Lanklaar) haastig [ZND 01 (1922)] III-1-4
hagedis engevis: əŋēͅveͅs (Lanklaar), hagedis: hagedis (Lanklaar), hagədis (Lanklaar), hevis: ook in ZND 01u, 168  hêvès (Lanklaar) hagedis [ZND B2 (1940sq)] || hagedis, de gewone, lacerta agilis [ZND 47 (1950)] || hagedis, muurhagedis [ZND 01 (1922)] III-4-2
hagelen hagelen: haagëlë (Lanklaar) hagelen [ZND 01 (1922)] III-4-4
hagelsteen, hagelkorrel hagelkoren: haagëlkooërë (Lanklaar), hagelsteen: hāgəlsteͅin (Lanklaar), hagelstein  ⁄agəlsteͅin (Lanklaar) hagelsteen [ZND 01 (1922)] || hagelsteen, hagelkorrel [N 22 (1963)] III-4-4
hagelx hagel: haagël (Lanklaar) hagel [ZND 01 (1922)] III-4-4
hagen hagen: hāgǝ (Lanklaar), richten: rextǝ(n) (Lanklaar) De vormelingen opstapelen op het hagebed. De stenen worden daartoe schuin en kruisgewijs op hun kant gezet, kop op kop. Op deze wijze kan de wind gemakkelijk tussen de openingen spelen en het droogproces versnellen (Schuddinck, pag. 102). De woordtypen vlaggen (P 48) en hallen (L 315, L 355) duiden waarschijnlijk het stapelen van stenen onder rietmatten of in een haaghut aan. Zie ook het lemma ɛrietmattenɛ.' [N 98, 101; N 98, 106; L 1a-m; L 26, 10; S 12; monogr.; N 98, 101 add.] II-8