| 33269 |
koolzaad |
koolzaad:
kuǝlzǭt (L422p Lanklaar)
|
Brassica napus L. subsp. oleifera. Naam voor het zaad en voor het hele gewas: een koolsoort die alleen om het oliehoudend zaad wordt geteeld. Het heeft felgele bloemen in de zomer. Vroeger werd het gemaaid en gedorst en werd het zaad geslagen om "smout" te verkrijgen. Vergelijk aflevering II.3, Molenaar, paragraaf Oliemolen, blz. 165-166. Vergelijk ook het lemma Koolraap: de soort gekweekt om de knol. Bij vliegop wordt opgegeven dat het een variëteit van koolzaad is; bij spoorzaad dat het als groenvoer wordt gebruikt. [JG 1a, 1b, 2b; monogr.]
I-5
|
| 33270 |
koolzaadolie |
smout:
smau̯.t (L422p Lanklaar)
|
De olie die uit koolzaad wordt geslagen. Al sinds lang gebeurt dit olieslaan uit kool-, raap- en lijnzaad niet meer op de boerderij, maar industrieel. In Limburg is smout de gebruikelijke term voor koolzaadolie; de idiotica en het WNT zijn wat ruimer: ook voor lijnzaadolie en zelfs voor plantaardige olie in het algemeen vindt men er de benaming ɛsmoutɛ, maar in het Truierlands heeft smout ook een zeer algemene betekenis, ook smeerolie wordt eronder verstaan. Bij raapsmout wordt, in Q 9 maar ook elders, uitdrukkelijk opgegeven: "ook koolzaadolie". [JG 1a, 1b; monogr.]
I-5
|
| 28064 |
koolzaag |
zaag:
zaag (L422p Lanklaar
[(Eisden)]
[Wilhelmina])
|
Een lichte kerfmachine waarmee uit de hand wordt gewerkt. Volgens een invuller uit Q 121 werd de koolzaag met perslucht aangedreven. [N 95, 530; monogr.]
II-5
|
| 21499 |
kooppenning |
godsgeld:
godsgeld (L422p Lanklaar),
gōtsgelt (L422p Lanklaar)
|
Hoe noemt men bij u de kooppenning (gegeven als bewijs dat een koop gesloten is)? [ZND 17 (1935)] || kooppenning (bij het sluiten van een koop) [ZND B2 (1940sq)]
III-3-1
|
| 23216 |
koor |
koor:
koeër (L422p Lanklaar)
|
Koor. [ZND 01 (1922)]
III-3-3
|
| 18004 |
koorts |
koorts:
kors (L422p Lanklaar),
koͅrsə (L422p Lanklaar)
|
koorts [ZND 01 (1922)], [ZND m]
III-1-2
|
| 33806 |
koot |
koot:
kuǝt (L422p Lanklaar)
|
Het korte been onmiddellijk boven de hoef, zowel van de voor- als achterpoot. 1Het is één van de belangrijkste lichaamsdelen van het trekpaard. Zie afbeelding 2.25. [JG 1a, 1b; N 8, 32.1, 32.2, 32.3, 32.7, 32.10, 32.14, 32.15 en 32.16]
I-9
|
| 19856 |
kop |
kop:
kop (L422p Lanklaar)
|
[JG 1a, 1b]
I-9
|
| 27995 |
kop van de pijler |
kop taille:
kǫp tęj (L422p Lanklaar
[(Eisden)]
[Eisden])
|
Het einde van de pijler, in het algemeen tevens het hoogste punt van de pijler. De woorden en woorddelen (pijler) en (streb) zijn fonetisch gedocumenteerd in het lemma Pijler. [N 95, 280]
II-5
|
| 33063 |
kop van de schoof |
kop:
kop (L422p Lanklaar)
|
De bovenkant van de schoof, daar waar zich de aren bevinden. Zie afbeelding 7. [N 15, 21b; JG 1b]
I-4
|