| 18676 |
winterkleren |
winterkleren:
wentər kleͅijər (L422p Lanklaar),
weͅijntərkleͅijər (L422p Lanklaar)
|
winterkleren [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 24279 |
winterkoninkje |
winterkoninkje:
wĕnjterkēūningske (L422p Lanklaar),
Frings; half lang als lang omgespeld
weͅjntərkøneŋskə (L422p Lanklaar)
|
winterkoning (9,5 overal bekend; klein beweeglijk bruin bolletje met opstaand wiebelstaartje; maakt bolnest met zijopening; veel jongen; zang leuk liedje, ook s winters [N 09 (1961)] || winterkoninkje [ZND 34 (1940)]
III-4-1
|
| 32703 |
wintervoor |
wintervoor:
węi̯ntǝr[voor] (L422p Lanklaar)
|
Met de wintervoor bedoelt men de voren die in het najaar zodanig geploegd worden, dat de akker in de winter goed kan uitvriezen. Dat kunnen brede en ondiepe voren zijn, die de voorlopig onder te ploegen mest bedekken, maar ook de walletjes die ontstaan wanneer men telkens twee voren tegen elkaar ploegt. Met de in dit lemma vermelde termen wordt niet alleen het voortype bedoeld maar ook - wat vooral voor de meervoudsvormen geldt - het geheel van voren die men met het oog op de winter geploegd heeft, de op wintervoren geploegde akker zelf. Voor het (...)-gedeelte van de varianten zie men het lemma ploegvoor. [N 11, 59a; N 11A, 113d + 137 m; monogr.]
I-1
|
| 33238 |
winterwortelen |
moren:
mūrǝ (L422p Lanklaar),
wortelen:
wǫrtǝlǝ (L422p Lanklaar)
|
Daucus carota L. subsp. sativus (Hoffm.) Arcang. Bedoeld zijn hier de winterwortelen (of winterpenen) die op de akker worden geteeld, zowel als veevoeder, alsook voor de consumptie door mensen, met name voor de hutspot. De fijne variëteit tuinworteltjes komt in de aflevering over de moestuin aan bod. [N Q, 6c; JG 1a, 1b, 2c; A 4, 26c; A 49, 2b; L B2, 342; L 8, 100b; L 15, 29; L 20, 26c; Wi 7; S 45; monogr.]
I-5
|
| 22373 |
wip |
wip:
wøp (L422p Lanklaar)
|
Veerkrachtige lat tegen de zolder die met de karnstok verbonden is. De wip dient om het karnen te vergemakkelijken. [N 12, 52, 53 en 54; A 7, 20]
I-11
|
| 17612 |
wipneus |
wipneus:
wø.pnās (L422p Lanklaar)
|
neus: wipneus [schortneus, boel, boelneus] [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 33779 |
wisselen van de tanden |
breken:
brē̜ǝkǝ (L422p Lanklaar),
wisselen:
wesǝlǝ (L422p Lanklaar)
|
Het breken of wisselen van de veulentanden gebeurt op twee en een half- à drie en een halfjarige leeftijd; het veulen verliest de melktanden en krijgt paardetanden, eerst de twee voorste tanden of binnentanden. Als het omstreeks vier jaar is, breken de twee middentanden en op vier en een half- à vijfjarige leeftijd de twee hoektanden. [JG 1a, 1b; N 8, 19]
I-9
|
| 34143 |
wisselen van tanden |
breken:
brē̜kǝ (L422p Lanklaar),
brɛkǝ (L422p Lanklaar),
wisselen:
wesǝlǝn (L422p Lanklaar)
|
[N 3A, 108b; N 3A, 16; N 3A, 22]
I-11
|
| 25174 |
wisselvallig weer |
t weer staat te luimen]:
lōreͅxtex (L422p Lanklaar),
loorechtig
lōreͅxtəx (L422p Lanklaar)
|
niet schijnen te weten wat het wil gaan doen, gezegd van het weer [loerachtig [N 22 (1963)]
III-4-4
|
| 33772 |
wit stervormig vlekje op het voorhoofd |
plek:
plɛk (L422p Lanklaar),
ster:
star (L422p Lanklaar)
|
Witte plek op het voorhoofd van donkerharige paarden, niet groot maar van verschillende vorm als rond, ovaal e.d. Een ster is iets groter dan een kol. Zie afbeelding 3. [JG 1a, 1b; N 8, 27a; S 27]
I-9
|