| 32572 |
bemesten |
mesten:
mestǝ (L211p Leunen)
|
De in dit lemma opgenomen woorden betekenen "mest in het land doen, het land vruchtbaar maken met stalmest". Ze worden doorgaans gebruikt in combinatie met "akker", "(stuk) land" e.d., ook al is dit object - behoudens een enkele uitzondering - bij de onderstaande woordtypen er niet bij vermeld. Voor mesten in de zin van "mest naar het land brengen" en "mest over het land uitspreiden" zie men de lemmata mest uitrijden en mest verspreiden. [JG 1a + 1b; N 11, 14; N 11A, 1; L 1a -m; L 31, 18; S 23; mongr.]
I-1
|
| 32769 |
benamingen van de eg naar het aantal hoofdbalken |
vierbooms[eg]:
vīrbu ̞ǝms˱[eg] (L211p Leunen),
vijfbooms[eg]:
vif˱buǝms˱[eg] (L211p Leunen)
|
De driehoekige (houten) eg had gewoonlijk maar twee hoofdbalken die van voren (bij het aanspanningspunt) met elkaar verbonden waren en verder naar achteren door enkele scheien uiteen gehouden werden. De vierhoekige eg had soms drie, maar meestal vier tot zes hoofdbalken, al naar gelang de grootte. In de betrokken woordtypen hieronder vertegenwoordigt drie tevens dialectvarianten van het type drij. Varianten van de typen twee- t/m zesboomseg hebben in het lid booms soms het vocalisme (umlaut) van de plaatselijke meervoudsvorm van boom. Voor het woord(deel) ''eg'' resp. ''eg'' zie de toelichting bij het lemma ''eg''. [N 11, 75; N 11A, C]
I-2
|
| 31690 |
benedenstuk van de boom |
konteinde:
kōnt˱ē̜nt (L211p Leunen)
|
Zie ook afb. 1a. [N 50, 7a; N 75, 86c; monogr.]
II-12
|
| 19287 |
benieuwen |
s nieuws zijn:
’s neejs (L211p Leunen)
|
benieuwd, nieuwsgierig
III-1-4
|
| 25054 |
bepaalde hoeveelheid |
bonk:
boonk (L211p Leunen),
kwak:
(verkleinwoord: kwekske; meervoud: kwek).
kwák (L211p Leunen),
smoek (geld):
(erfwoord - geërfd van onze grondtaal, het Nederrijns).
smoek (L211p Leunen),
(verkleinwoord: smuukske; meervoud: smuuk).
smoek (L211p Leunen)
|
bepaalde hoeveelheid || bepaalde hoeveelheid (geld)
III-4-4
|
| 18932 |
beredderen |
beredderen:
berèddere (L211p Leunen)
|
beredderen [SGV (1914)]
III-1-4
|
| 25965 |
bergmolen |
beltmolen:
bęltmø̄lǝ (L211p Leunen)
|
Een bovenkruier die op en voor een gedeelte in een kunstmatige heuvel is gebouwd. Zie ook afb. 8. Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel -ømolenŋ het lemma ɛmolenɛ.' [N O, 32d; Sche 5; monogr.]
II-3
|
| 24560 |
berk |
berk:
betula alba
baerk (L211p Leunen),
berkenboom:
baerkenboeëm (L211p Leunen)
|
berk || berkeboom
III-4-3
|
| 19540 |
berkenbezem |
rijsbezem:
riēsbessem (L211p Leunen),
rijzerbezem:
meest linkse van rijshout gemaakt
rīēzenbessem (L211p Leunen)
|
bezem (soorten) [DC 15 (1947)] || bezem, gemaakt van berketakken
III-2-1
|
| 24802 |
berkenblad |
berkenblad:
baerkeblad (L211p Leunen)
|
berkeblad
III-4-3
|