| 33139 |
wannen met de wan |
wannen:
wanǝ (L211p Leunen)
|
Om het graan te scheiden van kaf en graanafval wordt het gewand. Het principe van de handeling is eenvoudig: de graankorrels worden tegelijk met het kaf en de andere ongerechtigheden omhooggeworpen; door de wind worden het kaf en het lichtere afval weggeblazen; de zwaardere graankorrels vallen terug en blijven over. Het primitiefste en oudste middel om te wannen is de wan: een platte korf met aan beide zijden een oor en iets uitgehold aan één kant. In die uitgeholde kant wordt het graan nog vermengd met het afval gedaan en de wanner schudt de mand, zodanig dat de natuurlijke wind het afval doet wegwaaien en dat het graan terug in de mand valt. Zie het lemma ''wan'' (6.3.2). Later ging men de wanmolen gebruiken, waarbij een kunstmatige windstroom werd opgewekt; zie het lemma ''wanmolen'' (6.3.5). Vaak gebruikt men hetzelfde werkwoord voor het wannen met de wan en voor het wannen met de wanmolen; dan is dat werkwoord wannen. Soms gebruikte men een apart woord voor het werken met de wanmolen; deze zijn opgenomen in het lemma ''wannen met de wanmolen'' (6.3.4).' [N 14, 37; JG 1a, 1b; monogr.]
I-4
|
| 33140 |
wannen met de wanmolen |
draaien:
drɛi̯ǝ (L211p Leunen)
|
Het werken met de wanmolen. Zie voor de fonetische documentatie van [wannen] het lemma ''wannen met de wan'' (6.3.1) en zie ook de toelichting bij dat lemma. [N 14, 39; JG 1a, 1b; monogr.]
I-4
|
| 25204 |
warm weerx |
warm (weer):
met lengteteken
wärm (L211p Leunen)
|
warm [SGV (1914)]
III-4-4
|
| 19717 |
was |
was:
wesch (L211p Leunen)
|
wasch [SGV (1914)]
III-2-1
|
| 19713 |
wasblok |
wasbok:
wesbòk (L211p Leunen)
|
driepoot waarop de wastobbe stond
III-2-1
|
| 19658 |
wasgoed |
wasgoed:
wâsgoēd (L211p Leunen)
|
wasgoed
III-2-1
|
| 19598 |
wasketel |
sopketel:
sopketel (L211p Leunen),
soppot:
soppot (L211p Leunen)
|
grote ronde ketel waarin de was en/of het varkensvoer gekookt werd
III-2-1
|
| 19669 |
wasknijper |
peg:
Aanvankelijk werd het wasgoed vastgeklemd met een open gesneden takje ca 10 cm lang. In de lengte was dit voor de helft open gekerft en het werkte zodoende klemmend
peg (L211p Leunen),
pinnetje:
pinneke (L211p Leunen),
waspinnetje:
wâspinneke (L211p Leunen)
|
wasknijper || zeer oude benaming voor een soort wasknijper
III-2-1
|
| 19752 |
waskom |
wasblik:
wâsblek (L211p Leunen)
|
waskom
III-2-1
|
| 19715 |
waslijn |
droogdraad:
druuëgdraod (L211p Leunen, ...
L211p Leunen),
drooglijn:
druuëglien (L211p Leunen),
wasdraad:
wâsdraod (L211p Leunen),
waslijn:
weslien (L211p Leunen),
wâslien (L211p Leunen, ...
L211p Leunen)
|
drooglijn || wasdraad || waslijn
III-2-1
|