| 21102 |
bijten |
bijten:
1a-m
byten (P046p Linkhout)
|
bijten [ZND 21 (1936)]
III-2-3
|
| 17652 |
bil |
bil:
bel (P046p Linkhout),
bil (P046p Linkhout, ...
P046p Linkhout)
|
bil [ZND m] || Zie afbeelding 2.38. [JG 1b, 1c; N 8, 32.3, 32.9, 32.10 en 32.11]
I-9, III-1-1
|
| 34086 |
billen |
achterste:
axtǝrstǝ (P046p Linkhout),
achterwerk:
axtǝrwɛrk (P046p Linkhout)
|
Het achterwerk van de koe. [N 3A, 112]
I-11
|
| 34306 |
binnenbeer |
binnenbeer:
benǝbīǝr (P046p Linkhout)
|
Mannelijk varken dat door geslachtelijke afwijking niet als zodanig herkenbaar is. Men noemt een varken een binnenbeer, als het slecht gesneden is of als men het moeilijk kan castreren. Doorgaans is het een mannelijk varken waarbij de teelballen niet zijn ingedaald. [N 19, 10; JG 1a, 1b, 1d; L 37, 49e; monogr.; N 76, 10 add.]
I-12
|
| 33348 |
binnendeur tussen stal en schuur |
schuurdeur:
[schuur]dør (P046p Linkhout)
|
De binnendeur tussen de stal en de schuur als die aan elkaar grenzen. De benamingen geven soms aan in welk deel van stal of schuur deze deur zich bevindt. Door deze deur wordt wel voer van de schuur naar de stal gebracht; ook kan men via deze deur binnenshuis tot in de schuur komen. Zie voor de fonetische documentatie van de tussen haakjes geplaatste woorddelen de lemmata "stal" (2.1.2) en "schuur" (3.1.1). [N 5A, 41c]
I-6
|
| 33347 |
binnendeur tussen woonhuis en stal |
staldeur:
[stal]dø̄r (P046p Linkhout)
|
De deur die vanuit het woonhuis toegang geeft tot de aangrenzende stal(len). Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel (stal) het lemma "stal" (2.1.2). [N 5A, 32b]
I-6
|
| 18529 |
binnenzak |
binnentasje:
benəteͅskə (P046p Linkhout)
|
binnenzak van een jas [binnetes] [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 33936 |
bit |
toom:
tūm (P046p Linkhout)
|
IJzeren mondstuk aan het hoofdstel dat men een paard in de mond, boven de onderkaak legt, en waaraan de teugels bevestigd zijn. De meeste bitten bestaan uit een rechte stang, sommige hebben een beugel in het midden om te voorkomen dat het paard zijn tong op de stang legt. Voor enkele plaatsen (L 270, Q 75, 94, 169, 174 en179) wordt gemeld dat de opgegeven term ook ter aanduiding van het wolfsgebit gebruikt wordt. [JG 1a, 1b, 2b; N 13, 19, 38b, 41; L 35, 45b; monogr.]
I-10
|
| 18113 |
blaar |
blaar:
blooer (P046p Linkhout, ...
P046p Linkhout),
blōər (P046p Linkhout, ...
P046p Linkhout)
|
blaar (brand) [ZND m] || blaar (van werken) [ZND m] || een blaar (wanneer men zich heeft verbrandt) [ZND 32 (1939)] || een blaar in de handen door het vasthouden van een werktuig, bv. een hamer [ZND 32 (1939)]
III-1-2
|
| 25437 |
blaas van een geslacht varken |
blaas:
blǭs (P046p Linkhout)
|
De blaas van het varken wordt voor verschillende doeleinden gebruikt volgens de respondenten. Men smeert er werkschoenen mee in of de houtzaag. Als heelmiddel wordt hij op een gekneusde plek gelegd. Men vangt er vogels mee of men doet er bloedworst in; zelfs brandewijn wordt ermee gesmokkeld. Hij kan functioneren als ijszak voor een zieke of als afsluiting voor levensmiddelen. Vaak dient de gedroogde blaas als tabakszak of geldzak. Opgeblazen en gedroogd is hij een voetbal voor de jeugd. Men maakt er kunstdarmen van en heel bekend is het gebruik ervan bij het Carnaval als "foekespot" of "rommelspot". Kan men er echt niets mee doen, dan wordt ie weggesmeten. [N 28, 73; N 28, 74; monogr.]
II-1
|