| 22324 |
kiskassen |
over het water scheren:
over t waoter schère (K278p Lommel),
over t wouweter schèren (K278p Lommel),
over t woweter schère (K278p Lommel),
slitsen:
slitsen (K278p Lommel)
|
Hoe heet: met een plat steentje over het water werpen zodat het weer opspringt? [ZND 27 (1938)]
III-3-2
|
| 25563 |
klaar om gebakken te worden |
gereed voor af te wegen:
gǝręjǝt vør ǫf tǝ wǭgǝn (K278p Lommel)
|
Klaar om gebakken te worden, gezegd van gerezen deeg. In dit lemma komen verschillende grammaticale categorieën voor. [N 29, 28a]
II-1
|
| 24185 |
klapekster |
ekster:
72 en 73 zijn gelijk
eͅkstər (K278p Lommel),
hegekster:
heͅgeͅkstər (K278p Lommel),
Frings, omgesp.
heͅgeͅkstər (K278p Lommel)
|
klapekster || klapekster (24 lijkt wel op de ekster [073] maar heeft meer grijs, is kleiner; erg zeldzaam, nu alleen nog op sommige heivelden; hele jaar hier; broedt in doornstruiken; prikt gevangen diertjes op iets scherps vast [N 09 (1961)]
III-4-1
|
| 23181 |
klappertje |
pistonnetje:
Cf. piston, 4.
pəstonə?ə(s) (K278p Lommel)
|
Pistonneke(s): knalpatroon voor een kinderrevolver of -geweer.
III-3-2
|
| 23183 |
klappertjesgeweer |
pistonnengeweertje:
Ss. sub piston, (4).
pəstonəgəwärkən (K278p Lommel)
|
Pistonnegeweerken: kinderrevolver of -geweer met ronde, platte of lintvormige en opgerolde knalpatronen.
III-3-2
|
| 24858 |
klaproos |
kolbloem:
kǫlblum (K278p Lommel),
-
kolbloem (K278p Lommel),
ook: 1u en ZND 15, vr. 9
kolbloem (K278p Lommel),
korenbloem:
korenbloem (K278p Lommel),
kōrǝblum (K278p Lommel),
-
korenbloem (K278p Lommel)
|
klaproos [ZND 01 (1922)] || Papaver rhoeas L. Een tot 60 cm hoge, behaarde plant. De uit vier losse kroonbladeren bestaande bloem is vuurrood en aan de voet vaak zwart gevlekt. De zaaddoos is kaal, bijna eivormig, met donkere stempels in een radvormig figuur. De klaproos komt voor in en bij korenvelden op zwaardere grondsoorten, langs wegen, dijken en op ruigten en bloeit van mei tot juli. Bij de benamingen treedt wel verwarring op met de veel grotere en hogere (60 tot 120 cm) slaapbol (Papaver somniferum L.), die tot hetzelfde geslacht behoort. Dit geldt vooral voor de typen met maan-, slaap-, heul- en olie-. Zie Pauwels 1933 en Brok 1991. [A 13, 13; L 1, a-m; L 1u, 125; L 15, 9; S 18; monogr.]
I-5, III-4-3
|
| 17957 |
klauteren |
klefferen:
kleffərə (K278p Lommel),
klèffere (K278p Lommel),
klimmen:
klimme (K278p Lommel, ...
K278p Lommel),
klimmen (K278p Lommel, ...
K278p Lommel),
kruipen:
kraoipen (K278p Lommel)
|
Op een boom klauteren [ZND 27 (1938)]
III-1-2
|
| 33256 |
klaver, algemeen |
klaver:
klɛ̄vǝr (K278p Lommel)
|
De klaver- en klee-varianten in dit lemma vormen de verzamelnaam voor allerlei klaversoorten uit de familie van de Vlinderbloemigen. Klaver werd tot 1950 geteeld als groenvoer en als stoppelgewas. In de Nijmeegse lijst is niet naar de afzonderlijke soorten of naar de algemene naam gevraagd, alleen naar de benamingen voor verschillende oude klaversoorten. Hier zijn, naast de algemene naam in dit lemma, eerst enkele meestvoorkomende soorten apart behandeld en is tot slot een verzamellemma Andere Oude Klaversoorten toegevoegd. De scheiding in het Nijmeegse materiaal is achteraf aangebracht, op grond van de gewasnaam, de opmerkingen van de zegslieden en andere bronnen. Zie ook WBD.I, afl. 8, blz. 1408. [N 14, 83; JG 1a, 1b, 2b, 2c; A 4, 10; L 1, a-m; L B2, 348; L 20, 10; Wi 50; S 18; monogr.]
I-5
|
| 22747 |
klaveren in het kaartspel |
klaveren:
spelling: "klaveren
klēͅ.vərən (K278p Lommel)
|
Hoe noemt u van het kaartspel de verschillende symbolen? (Het gaat om de gewone namen, niet om woorden voor "troef"enz.). - IV. Klaveren. [DC 52 (1977)]
III-3-2
|
| 18171 |
kledij, kleren |
kleedsel:
kleͅtsəl (K278p Lommel),
veroud.
klɛtsəl (K278p Lommel),
klerage:
kleejerragie (K278p Lommel),
kleeressie (K278p Lommel),
kleiragie (K278p Lommel),
klerázij (K278p Lommel),
veroud.
klerazie (K278p Lommel),
Veroud.
klerazij (K278p Lommel),
kleren:
kleer (K278p Lommel),
kleren (K278p Lommel),
klijər (K278p Lommel),
Uit kleder.
kleiər (K278p Lommel),
t dinge, ploete, lijnwaad, kluft]:
kleren (K278p Lommel),
kléiər (K278p Lommel)
|
Kent ge een verzamelwoord voor "de kleren"(kleerage, of een ander woord). [ZND 36 (1941)] || Kleding (algemeen). Wat is in uw dialect het algemene woord voor kleding heel in het algemeen? [DC 62 (1987)] || kleding, kledij || kleding, kledij (verzamelnaam) [kleerazie, klejaasj] [N 23 (1964)] || kleren || kleren, kledingstukken [kleer [N 23 (1964)]
III-1-3
|