| 20551 |
babbelaar |
karamel:
kramäl (K278p Lommel)
|
karamel
III-2-3
|
| 20144 |
baby van zeven maanden |
kleine van zeven maanden:
klènnə va zéúvə mòn (K278p Lommel)
|
een baby van 7 maanden [DC 46 (1971)]
III-2-2
|
| 20278 |
baby, zuigeling |
kleine, een -:
klènnə (K278p Lommel),
plat jong:
cf. VD s.v. "III. jonk": zie "jong II"; cf. VD s.v. "II jong": 2. jonggeboren mens, kind; cf. WNT s.v. "jong (II) - jonk"3. kind of jeugdig persoon van het mannelijk geslacht
platjónk (K278p Lommel),
prutsje:
prutskə (K278p Lommel)
|
Hoe spreekt men in uw dialect over een kindje beneden een jaar [ZND 49 (1958)]
III-2-2
|
| 19723 |
badkuip |
bad:
bat (K278p Lommel)
|
bad
III-2-1
|
| 26849 |
baggerbeugel |
baggerbeugel:
bǫgǝrbø̄gǝl (K278p Lommel)
|
Het meest geijkte gereedschap om het slijk van-uit het water omhoog te halen. Het principe van zo''n baggerbeugel is een ijzeren boog met een schepnet, bevestigd aan een lange steel. [I, 92; N 18, 148]
II-4
|
| 34585 |
bak |
bak:
bak (K278p Lommel
[(mv baʔǝ)]
),
kipbak:
kep˱bak (K278p Lommel)
|
Het gedeelte van de kar, wagen of kruiwagen waarin de lading vervoerd wordt. De bak bestaat uit zijwand, voorwand, achterwand en bodem (zie die lemmata). Er kunnen zo nodig verhoogsels op gezet worden. Het woordtype brak betekende oorspronkelijk "zijwand" en werd als zodanig dikwijls in het meervoud gebruikt. De betekenis van de enkelvoudsvorm ontwikkelde zich metonymisch naar "bak in zijn geheel". De betekenis "draagbalk van de bak" (zie het lemma draagbalken), verwant met "zijwand", komt nog vaak voor, vooral in Nederlands Limburg. De woordtypen slagbak, kipbak, slagkarbak, aardkarbak en clitchètbak duiden een bak aan die kan kippen. [N 17, 22; N 18, 99; N G,, 57; JG 1a; JG 1b; JG 1d; JG 2b; monogr]
I-13
|
| 34257 |
bak om boter in te kneden |
botterteil:
[botter]tɛl (K278p Lommel
[(van hout)]
)
|
Kneedbak die schuin werd geplaatst om de melk uit de geknede boter te laten vloeien. Zie voor de fonetische documentatie van (boter) en (botter) het lemma ''boter'' (12.14) in deze aflevering. [N 12, 51, 59 en 61; JG 1a, 1b; A 7, 22; Ge 22, 15, 72 en 73; L 27, 67 en 68; monogr.; N 5A (I]
I-11
|
| 25587 |
bakblik |
koekplaat:
kuwkplowǝt (K278p Lommel)
|
De metalen vorm, een blik of bus, waarin de bakker het deeg laat narijzen voordat hij het in de oven plaatst. Vaak wordt het deeg op een plaat gelegd met soms die beperking dat het dan om het bereiden van witbrood gaat (Q 82) of om het maken van vla, beschuit of broodjes (Q 191, 204 en L 291). Vroeger moet men het deeg, vooral van roggebrood, ook wel op de stenen van de ovenvloer geplaatst hebben (in L 289b en L 291). In Q 204 plaatst men het opgemaakte deeg ook wel op vierkante stukken karton. Volgens Schoep (blz. 100) wordt het gevormde brood na het opmaken hetzij in bussen hetzij tussen kleedjes gelegd. Zo wordt het woordtype "deegkleedje" in dit lemma verklaarbaar. [N 29, 37; monogr.]
II-1
|
| 33417 |
bakhuis |
bakhuis:
bākø̜i̯s (K278p Lommel)
|
Het bakhuis is een vertrek of, vaak alleenstaand, gebouw waar de bakoven zich bevond. Daarin bakte men vroeger brood en in veel gevallen kookte men daar ook het veevoer. Zie afbeelding 13. [N 5A, 79a; N 5, 109; L 1, a-m; L 12, 8; OB 2, 1; monogr.; add. uit S 50; Gwn 4, 2]
I-6
|
| 17586 |
bakkebaard(en) |
bakkebaard(en):
bakəboͅwərdən (K278p Lommel),
favoris (fr.):
fabrījs (K278p Lommel),
favoris (K278p Lommel)
|
Bakkebaard: baard die men alleen op of langs de wangen laat groeien (bakkebaarden, fabriezen, favoris) [N 106 (2001)] || bakkebaarden [N 10b (1961)]
III-1-1
|