e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Lommel

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
kiskassen over het water scheren: over t waoter schère (Lommel), over t wouweter schèren (Lommel), over t woweter schère (Lommel), slitsen: slitsen (Lommel) Hoe heet: met een plat steentje over het water werpen zodat het weer opspringt? [ZND 27 (1938)] III-3-2
klaar om gebakken te worden gereed voor af te wegen: gǝręjǝt vør ǫf tǝ wǭgǝn (Lommel) Klaar om gebakken te worden, gezegd van gerezen deeg. In dit lemma komen verschillende grammaticale categorieën voor. [N 29, 28a] II-1
klapekster ekster: 72 en 73 zijn gelijk  eͅkstər (Lommel), hegekster: heͅgeͅkstər (Lommel), Frings, omgesp.  heͅgeͅkstər (Lommel) klapekster || klapekster (24 lijkt wel op de ekster [073] maar heeft meer grijs, is kleiner; erg zeldzaam, nu alleen nog op sommige heivelden; hele jaar hier; broedt in doornstruiken; prikt gevangen diertjes op iets scherps vast [N 09 (1961)] III-4-1
klappertje pistonnetje: Cf. piston, 4.  pəstonə?ə(s) (Lommel) Pistonneke(s): knalpatroon voor een kinderrevolver of -geweer. III-3-2
klappertjesgeweer pistonnengeweertje: Ss. sub piston, (4).  pəstonəgəwärkən (Lommel) Pistonnegeweerken: kinderrevolver of -geweer met ronde, platte of lintvormige en opgerolde knalpatronen. III-3-2
klaproos kolbloem: kǫlblum (Lommel), -  kolbloem (Lommel), ook: 1u en ZND 15, vr. 9  kolbloem (Lommel), korenbloem: korenbloem (Lommel), kōrǝblum (Lommel), -  korenbloem (Lommel) klaproos [ZND 01 (1922)] || Papaver rhoeas L. Een tot 60 cm hoge, behaarde plant. De uit vier losse kroonbladeren bestaande bloem is vuurrood en aan de voet vaak zwart gevlekt. De zaaddoos is kaal, bijna eivormig, met donkere stempels in een radvormig figuur. De klaproos komt voor in en bij korenvelden op zwaardere grondsoorten, langs wegen, dijken en op ruigten en bloeit van mei tot juli. Bij de benamingen treedt wel verwarring op met de veel grotere en hogere (60 tot 120 cm) slaapbol (Papaver somniferum L.), die tot hetzelfde geslacht behoort. Dit geldt vooral voor de typen met maan-, slaap-, heul- en olie-. Zie Pauwels 1933 en Brok 1991. [A 13, 13; L 1, a-m; L 1u, 125; L 15, 9; S 18; monogr.] I-5, III-4-3
klauteren klefferen: kleffərə (Lommel), klèffere (Lommel), klimmen: klimme (Lommel, ... ), klimmen (Lommel, ... ), kruipen: kraoipen (Lommel) Op een boom klauteren [ZND 27 (1938)] III-1-2
klaver, algemeen klaver: klɛ̄vǝr (Lommel) De klaver- en klee-varianten in dit lemma vormen de verzamelnaam voor allerlei klaversoorten uit de familie van de Vlinderbloemigen. Klaver werd tot 1950 geteeld als groenvoer en als stoppelgewas. In de Nijmeegse lijst is niet naar de afzonderlijke soorten of naar de algemene naam gevraagd, alleen naar de benamingen voor verschillende oude klaversoorten. Hier zijn, naast de algemene naam in dit lemma, eerst enkele meestvoorkomende soorten apart behandeld en is tot slot een verzamellemma Andere Oude Klaversoorten toegevoegd. De scheiding in het Nijmeegse materiaal is achteraf aangebracht, op grond van de gewasnaam, de opmerkingen van de zegslieden en andere bronnen. Zie ook WBD.I, afl. 8, blz. 1408. [N 14, 83; JG 1a, 1b, 2b, 2c; A 4, 10; L 1, a-m; L B2, 348; L 20, 10; Wi 50; S 18; monogr.] I-5
klaveren in het kaartspel klaveren: spelling: "klaveren  klēͅ.vərən (Lommel) Hoe noemt u van het kaartspel de verschillende symbolen? (Het gaat om de gewone namen, niet om woorden voor "troef"enz.). - IV. Klaveren. [DC 52 (1977)] III-3-2
kledij, kleren kleedsel: kleͅtsəl (Lommel), veroud.  klɛtsəl (Lommel), klerage: kleejerragie (Lommel), kleeressie (Lommel), kleiragie (Lommel), klerázij (Lommel), veroud.  klerazie (Lommel), Veroud.  klerazij (Lommel), kleren: kleer (Lommel), kleren (Lommel), klijər (Lommel), Uit kleder.  kleiər (Lommel), t dinge, ploete, lijnwaad, kluft]: kleren (Lommel), kléiər (Lommel) Kent ge een verzamelwoord voor "de kleren"(kleerage, of een ander woord). [ZND 36 (1941)] || Kleding (algemeen). Wat is in uw dialect het algemene woord voor kleding heel in het algemeen? [DC 62 (1987)] || kleding, kledij || kleding, kledij (verzamelnaam) [kleerazie, klejaasj] [N 23 (1964)] || kleren || kleren, kledingstukken [kleer [N 23 (1964)] III-1-3