| 30049 |
een huis uitzetten |
uitpalen:
ō.tpuǝlǝ (P051p Lummen)
|
De omtrek van een te bouwen huis met palen en planken uitzetten. [N 30, 24a; monogr.]
II-9
|
| 18273 |
een paar schoenen |
een paar schoenen:
paor schön (P051p Lummen)
|
schoenen, paar ~ [N 24 (1964)]
III-1-3
|
| 18337 |
een paar sokken |
sokken:
zokke (P051p Lummen)
|
kousen, paar ~ [zök, zökke] [N 24 (1964)]
III-1-3
|
| 31607 |
een paard beslaan |
beslaan:
bǝslū ̞o.n (P051p Lummen)
|
Een paard van hoefijzers voorzien. Tijdens het beslaan wordt het paard in de hoefstal van de smidse geplaatst. De hoefsmid verwijdert eerst met behulp van de hoefhamer en de hoeftang het oude hoefijzer. Vervolgens bewerkt hij de hoef door middel van het hoefmes en de hoefrasp. Het nieuwe hoefijzer wordt gewoonlijk warm gepast. Daarvoor wordt het gelijkmatig donkerrood verhit en enige ogenblikken tegen de besneden hoef gehouden. Het ijzer moet overal dicht tegen de hoef passen; aan onverbrande plaatsen onder de hoef kan de smid zien dat deze nog met de hoefrasp moet worden bijgewerkt. Het ijzer wordt met hoefnagels aan de hoef bevestigd. De nagels worden daartoe eerst met behulp van de beslaghamer door de hoef geslagen. Dan worden de uitstekende uiteinden van de hoefnagels met de hoeftang tot op 3 mm afgeknepen. Het gedeelte van de hoefnagel dat nog uitsteekt, wordt vervolgens omgeslagen in een uitholling van de hoef die door middel van de onderkapper is gemaakt. Tot slot wordt de hoef soms nog met de hoefrasp bijgewerkt. [JG 1a; JG 1b; N 100, 17; monogr.]
II-11
|
| 21656 |
een prijs vragen |
loven:
ps. omgespeld volgens Frings.
lōvə (P051p Lummen)
|
aanbieden, Voor een bepaalde prijs te koop ~ [loven of geloven? zegt men wel: wat looft ge uw kippen = welke prijs vraagt ge ervoor?] [N 21 (1963)]
III-3-1
|
| 32592 |
een riek mest |
riek (mest):
rek (P051p Lummen)
|
Een riek mest is de hoeveelheid mest die men in één keer met de riek kan opnemen. Die hoeveelheid is kleiner naarmate de mest meer verteerd is en daardoor gemakkelijker uiteenvalt. Van de termen die in dit lemma voorkomen, zijn er sommige (ook) van toepassing op een brok of klont mest: een aaneenklevende, weke massa goed verteerde mest. [N M, 12a; JG 1a + 1b + 2c; N 11A, 14; monogr.]
I-1
|
| 26168 |
een roede steken |
een nieuwe veder steken:
ǝn niǝf vējǝr stēǝkǝ (P051p Lummen)
|
Een nieuwe roede in de askop plaatsen. [N O, 7m]
II-3
|
| 18077 |
een verkoudheid hebben |
een kou hebben:
nə kà op z`n borst (P051p Lummen)
|
Ik heb een kou op de borst. [ZND 22 (1936)]
III-1-2
|
| 33877 |
een veulen werpen |
veulen:
vø̄.lǝ (P051p Lummen)
|
Als de weeën toenemen, gaat de merrie liggen. De geboorte begint, als de vliezen breken en het vruchtwater wegloopt. [JG 1a, 1b; N 8, 52]
I-9
|
| 32754 |
een voor afhakken, afscheppen |
inschoffelen:
ęnsxofǝlǝ (P051p Lummen)
|
Voordat men een voor met de spade omwerkt, hakt of schept men, na eerst de mest met een riek in de voor geduwd te hebben, de bovenlaag van de harde voor af om deze aarde op de mest in de open voor te deponeren. De termen veronderstellen doorgaans de voor als object, ook als dat niet werd opgegeven. Toch kunnen ze soms - absoluut gebruikt - op de handeling zonder meer slaan (b.v. "ze zouden om de beurt spitten en (af)hakken c.q. afscheppen"). [N 11A, 149; N Q, 2b; div.; monogr.]
I-1
|