| 23755 |
een kruisje geven |
een kruisje geven:
ei kruutske geave (Q016p Lutterade)
|
Een kind voor het slapen gaan met de duim een kruisje geven op het voorhoofd. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 23707 |
een kruisje op het brood maken |
een kruis maken over het brood:
ei kruuts euver `t broad make (Q016p Lutterade)
|
Het gebruik om een brood met het mes te bekruisen, voordat men het aansnijdt; men maakte met het broodmes een kruisje aan de onderkant van het brood [n kruuske ónder de mik maake?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 23706 |
een kruisteken maken |
n kruus maake:
ei kruutsteike sjloan (Q016p Lutterade),
zich zeagene (Q016p Lutterade)
|
Een kruisteken maken/slaan, zich bekruisen, zich zegenen [zich bekruuse [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 18273 |
een paar schoenen |
een paar schoenen:
korte oo
paar sjoon (Q016p Lutterade)
|
schoenen, paar ~ [N 24 (1964)]
III-1-3
|
| 18337 |
een paar sokken |
een paar sokken:
paar zökke (Q016p Lutterade)
|
kousen, paar ~ [zök, zökke] [N 24 (1964)]
III-1-3
|
| 17875 |
een pak slaag geven |
afrossen:
aafrosse (Q016p Lutterade)
|
pak slaag geven (batteren, foeksen, foempen, juinen, kletsen, naaien, peren, rossen, smeren, vegen). [N 84 (1981)]
III-1-2
|
| 32592 |
een riek mest |
riek (mest):
rēk (Q016p Lutterade)
|
Een riek mest is de hoeveelheid mest die men in één keer met de riek kan opnemen. Die hoeveelheid is kleiner naarmate de mest meer verteerd is en daardoor gemakkelijker uiteenvalt. Van de termen die in dit lemma voorkomen, zijn er sommige (ook) van toepassing op een brok of klont mest: een aaneenklevende, weke massa goed verteerde mest. [N M, 12a; JG 1a + 1b + 2c; N 11A, 14; monogr.]
I-1
|
| 23699 |
een rozenhoedje bidden |
rozenkrans beden:
roëzekrans bea (Q016p Lutterade)
|
Een Rozenhoedje bidden [de roozekrans bèèje, ziech der roeëzekrans beëne?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 22385 |
een spel kaarten |
stok:
sjtok (Q016p Lutterade)
|
Een spel kaarten [stok, spel, speul]. [N 88 (1982)]
III-3-2
|
| 27917 |
een stijl aanpunten |
(een stijl) scherpen:
šɛrpǝ (Q016p Lutterade
[(Maurits)]
[Domaniale])
|
Een houten stijl aan de onderzijde voorzien van een spitse punt. Op deze wijze zal de stijl onder invloed van de dakzakking niet breken, maar aan de punt omkrullen waardoor hij korter wordt. Het woordtype "doppen" (Q 121, Q 121c) is met name van toepassing op het bijkappen van de bovenkant van stijlen. Dat gebeurde wanneer een op maat gekapte stijl bij het plaatsen iets te strak bleek te zitten. Omdat het echter gemakkelijker, maar ook verboden was om de aangepunte onderkant van de stijl te bewerken, is het begrijpelijk dat deze term ook bij het aanpunten werd gebruikt. De plaatselijke term voor "stijl" en "stempel", het object van deze handeling, vindt men in het lemma Stijl. [N 95, 325; N 95, 308; monogr.]
II-5
|