| 24607 |
heermoes |
kattenstaart:
-
kattestert (L377p Maasbracht, ...
L377p Maasbracht),
kattestaart:
katǝstɛrt (L377p Maasbracht)
|
Equisetum arvense L. [DC 17 (1949)] || Equisetum arvense L. Zeer algemeen voorkomend onkruid uit de paardestaart-familie (Equisetum L.) op bouwland, grasland, tuinen en bermen met een rechtopstaande holle stengel, die geleed is en gemakkelijk uiteen te trekken. Op de grens van de afzonderlijke leden bevindt zich een krans van schubben, die de bladeren vertegenwoordigen. Deze sporenplant bloeit van april tot mei en varieert in hoogte van 10 tot 80 cm. In het algemeen bekender onder de familienaam paardestaart. L 214a: "De volksmond zegt dat onderaan de wortel van de katǝstart een gouden knøpkǝ zit." L 250: "Gedroogde blaadjes worden als medicinale thee gebruikt bij pijnlijke urinelozing." De samenstellingen met -staarts zijn verschoven vormen van staart; vergelijk het lemma Ploegstraat in aflevering I.1, blz. 62. [A 17, 5; A 49B, 4; monogr.]
I-5, III-4-3
|
| 18015 |
hees, schor |
hees:
heis (L377p Maasbracht),
heisch (L377p Maasbracht),
heiss (L377p Maasbracht)
|
hees [SGV (1914)] || hij is hees (zijn stem is weg) [ZND 26 (1937)] || schor, schor zijn [ruigsen, hees, gees zijn] [N 10 (1961)]
III-1-2
|
| 19539 |
heibezem |
bremmenbezem:
Zie tekening: 1 (links) Van brem
brummebèssem (L377p Maasbracht),
heibezem:
heibèssem (L377p Maasbracht),
Zie tekening: 1 (links) Van heide
heibèssem (L377p Maasbracht)
|
bezem (soorten) [DC 15 (1947)] || bezem gemaakt van heitakjes (heiwasser, heibezem) [N 20 (zj)]
III-2-1
|
| 23208 |
heilig |
heilig:
heilig (L377p Maasbracht)
|
heilig [SGV (1914)]
III-3-3
|
| 19044 |
heimwee |
heimwee:
heimweë (L377p Maasbracht)
|
heimwee (hebben als iemand ergens niet kan wennen en erg naar huis verlangt, zegt men: Hij heeft (veel/erg/zon) .... [DC 45 (1970)]
III-1-4
|
| 26734 |
heizode |
heiplag:
hęi̯plak (L377p Maasbracht)
|
Afgestoken stuk hei. [N 14, 77b; N 14, 77c; N 27, 39h; N 27, 39g; N 18, add.; N 11, add.; S 46; A 39, 15a; A 39, 15b; R 3, 98; L 8, 123; L B2, 274; AGV, k6; monogr.]
I-8
|
| 33725 |
hek |
hek:
hɛk (L377p Maasbracht)
|
Algemene benaming. [N 14, 62; S 13; L 1a-m; RND 8, 20; R I, 44; R I, 45; monogr.]
I-8
|
| 33726 |
hek aan de ingang van een wei |
barrier:
brēr (L377p Maasbracht)
|
In dit lemma zijn vooral de antwoorden ondergebracht van de vragen naar ø̄hek aan de ingang van een weiø̄ (N 14, 67), ø̄een (toegangs)hek, gevlochten van twijgen en opgehangen tussen twee stijlen, dat in een omheining is aangebracht of op een dam (in een sloot) is geplaatstø̄ (A 25, 5a), ø̄een hek, slag- of draaiboom op een doorgang naar akker of weide, of ter versperring van een weg in privaatbezitø̄ (L 19B, 6). [N 14, 67; A 25, 5a; L 19B, 6; Vld.; JG, 2c; monogr.]
I-8
|
| 19461 |
hek, hekwerk |
hek:
hek (L377p Maasbracht)
|
hek [SGV (1914)]
III-2-1
|
| 29323 |
hekel |
hekel:
hēkǝl (L377p Maasbracht)
|
Plank met rechtop staande pinnen waar het vlas doorheen wordt getrokken. [L 1, a-m; L 26, 30; monogr.]
I-5
|