| 34587 |
schei |
scheien:
šęi̯ǝ (L377p Maasbracht)
|
Elk van de houten balkjes die de berries verbinden en scheiden en zo de berries evenwijdig houden. Deze balkjes worden door openingen in de berries gestoken en door middel van spieën stevig vastgezet. Het aantal scheien van een kar is afhankelijk van de lengte van de berries. Een hoogkar heeft bijgevolg meer scheien dan een stortkar. [N 17, 24 + 40; N 8, 106; N G, 56e + 58a; JG 1a, JG 1b; monogr]
I-13
|
| 19070 |
schelden, schimpen |
schanden:
schandje (L377p Maasbracht),
schelden:
schelje (L377p Maasbracht),
sjelle (L377p Maasbracht)
|
schelden [DC 47 (1972)], [SGV (1914)] || schimpen [SGV (1914)]
III-1-4
|
| 24897 |
schemeren |
schemeren:
’t sjemert (L377p Maasbracht),
#NAME?
sjemere (L377p Maasbracht)
|
schemeren; inventarisatie uitdrukkingen; betekenis/uitspraak [N 22 (1963)] || schemering, de overgang van licht naar donker [grouwe, griebelegrouwe] [N 22 (1963)]
III-4-4
|
| 17728 |
schemeren van de ogen |
schemeren:
t sjemert mig veure ouge (L377p Maasbracht)
|
schemeren voor de ogen, sterretjes zien [mijn oogen schiemere] [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 20510 |
schenkel |
bout:
bout (L377p Maasbracht),
schenkel:
schinkel (L377p Maasbracht)
|
schenkel [SGV (1914)] || schenkel; Hoe noemt U: Het onderste gedeelte van de achterpoot van een rund met het vlees eraan (schinkel, schenkel, bout, schenk, schonk) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 19564 |
schenkkan |
karaf:
karaf (L377p Maasbracht),
karafje:
als het klein is
krèfke (L377p Maasbracht)
|
karaf in het algemeen [N 20 (zj)] || karaf; inventarisatie soorten en gebruiksmogelijkheden (bierkrachtje, jeneverkrachje); betekenis/uitspraak [N 20 (zj)]
III-2-1
|
| 17829 |
scheppen |
scheppen:
sjuppe (L377p Maasbracht)
|
scheppen [ZND 25 (1937)]
III-1-2
|
| 18298 |
scheren |
scheren:
sjēre (L377p Maasbracht),
sjère (L377p Maasbracht)
|
scheren [DC 38 (1964)]
III-1-3
|
| 32794 |
scherp eggen |
van voor [eggen]:
van vø̄r (L377p Maasbracht)
|
Werken met een eg die "scherp" is aangespannen. De tanden van de eg staan dan schuin naar voren gericht en gaan dientengevolge diep door de grond heen. Zie afb. 69. De termen zijn primair van toepassing op het werk met de oude houten eg die schuingeplaatste tanden had. In streken waar men gezien de grondsoort met één egtype kon volstaan en bij de bestrijding van onkruid uitsluitend of voornamelijk scherp egde, kan voor "scherp eggen" en "onkruid uiteggen" dezelfde term in gebruik zijn (geweest). Voor het werkwoordelijk deel eggen en de weglating daarvan bij de varianten, zien men de toelichting bij het lemma ''eggen''.' [JG 1a + 1b add.; N 11A, 173a; N P, 15a; monogr.]
I-2
|
| 34199 |
scherp inhebben |
(het) scherp inhebben:
(de koe heeft) šɛrp enǝ (L377p Maasbracht)
|
Spijsverteringsstoornis die ontstaat doordat de koeien met het voedsel scherpe voorwerpen als stukjes ijzerdraad, spijkers en spelden opnemen. Wanneer deze scherpe voorwerpen in de netmaag terechtkomen, kan er een ernstige spijsverteringsstoornis ontstaan. De dieren herkauwen niet meer, nemen geen voedsel meer op en hebben een lichte trommelzucht. Omdat de netmaag slechts door het middenrif van het hart en hartenzakje gescheiden is, kunnen scherpe voorwerpen gemakkelijk daar terechtkomen. Ze veroorzaken dan een ernstige etterige ontsteking die kan leiden tot de dood van het dier. Zie ook het lemma ''scherp inhebben (ijzer)'' in wbd I.3, blz. 471-472. [N 3A, 93; A 48A, 53]
I-11
|