| 33273 |
lijnzaad, vlaszaad |
lijnzaad:
linzǭt (L372p Maaseik),
lęi̯nzāt (L372p Maaseik),
lijzend:
lēzǝnt (L372p Maaseik)
|
Linum usitatissimum L. Lijnzaad is de gebruikelijke naam voor het zaad van de vlasplant en, in verband met de olieproduktie, ook voor het gewas. Zie paragraaf 4.2 en in het bijzonder het lemma Vlas. Uit de gerepelde en gedorste zaadbollen wordt olie geslagen, de lijnolie; de overblijvende pulp is een gezocht veevoer. De vormen die hier zijn samengebracht onder de typen lijzend en lijzens zijn te beschouwen als varianten van lijzaad, met een bijzondere verzwaring van het eerste lid. Ze zijn als afzonderlijke typen behandeld vanwege de samenstellingen in dit lemma en in de volgende lemmaɛs. [S 22; Wi 18; monogr.; add. uit JG 1b; L 1 a-m; L 1 u, 149; L 42, 59; RND 31]
I-5
|
| 21098 |
lijnzaadmeel |
lijnmeel:
līnmɛ̄l (L372p Maaseik),
lijnzaadmeel:
[lijnzaad]mɛi̯l (L372p Maaseik),
lijzentemeel:
lęi̯zǝtǝmęi̯l (L372p Maaseik)
|
De gedroogde pulp die overblijft na het slaan van de olie uit het lijnzaad. Het meel wordt als veevoeder gebruikt. Indien in samenstellingen met lijnzaad- dit woorddeel onverkort is gebleven en gelijk aan de opgave voor lijnzaad in dat lemma, dan is hier naar de variant van het lemma Lijnzaad, Vlaszaad verwezen. Voor de typen lijzend en lijzens naast lijzaad zie de toelichting bij het lemma Lijnzaad, Vlaszaad. [monogr.; add. uit L 1 a-m; L 1 u, 149; L 42, 59; RND 31]
I-5
|
| 33275 |
lijnzaadpap |
lijnmeeldrank:
līnmɛ̄ǝldrāŋk (L372p Maaseik),
lijnzaadpap:
[lijnzaad]pap (L372p Maaseik),
lijzentepap:
lizętǝpap (L372p Maaseik)
|
De "pap", ofwel het vloeibare veevoer dat van lijnzaadmeel wordt gemaakt. De zegsman uit Maastricht merkt op dat de pap ook medicinale kracht heeft en gebruikt wordt om op een wond te leggen. Indien in samenstellingen met lijnzaad- dit woorddeel onverkort is gebleven en gelijk aan de opgave voor lijnzaad in dat lemma, dan is hier naar de variant van het lemma Lijnzaad, Vlaszaad verwezen. Voor de typen lijzend en lijzens naast lijzaad zie de toelichting bij het lemma Lijnzaad, Vlaszaad. [RND 31; monogr.; add. uit L 1 a-m; L 1 u, 149; L 42, 59]
I-5
|
| 20725 |
limburgse kaas |
stinkkaas:
stenkīs (L372p Maaseik),
Syst. Frings
steŋkkis (L372p Maaseik)
|
Limburgse kaas, Hervese kaas (stinkkaas, rommedoe?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 33676 |
limburgse klei |
leem:
lęi̯m (L372p Maaseik)
|
Vraag N 27, 42 vroeg naar benamingen voor löss of ø̄Limburgse kleiø̄ en vraag N 27, 45 naar die voor de ø̄bruine, taaie, Limburgse klei, vooral langs hellingenø̄. Op grond van de antwoorden zijn deze vragen tot √©√©n lemma versmolten. Van Dale (elfde druk, blz. 1610) definieert löss als volgt: ø̄vruchtbare, weinig plastische leemsoort, licht vuilgeel of roodgeel van kleur, in Nederland ook wel Limburgse klei genoemdø̄. [N 27, 42; N 27, 45; N 27, 33]
I-8
|
| 21478 |
liniaal |
regel:
eine regel (L372p Maaseik, ...
L372p Maaseik,
L372p Maaseik)
|
Een liniaal (om rechte lijnen te trekken). [ZND 30 (1939)]
III-3-1
|
| 34091 |
linkerachterkwartier |
kwartier links achter:
kwartēr lęŋks axtǝr (L372p Maaseik)
|
Het kwartier van de uier links achter. In de vraagstelling stond erbij wat betreft de positie van de kwartieren "van achteren gezien". [N 3A, 116b]
I-11
|
| 33765 |
linkerkant van het paard |
binnenkant:
benǝkant (L372p Maaseik)
|
Kant waar de voerman het paard leidt. [N 8, 9 en 10]
I-9
|
| 34090 |
linkervoorkwartier |
kwartier links voor:
kwartēr lęŋks vø̄r (L372p Maaseik)
|
Het kwartier van de uier links voor. In de vraagstelling stond erbij wat betreft de positie van de kwartieren "van achteren gezien". [N 3A, 116a]
I-11
|
| 17867 |
links, linkshandig |
links:
leinks (L372p Maaseik, ...
L372p Maaseik),
lengs (L372p Maaseik),
lenks (L372p Maaseik)
|
iemand die meestal zijn linkerhand gebruikt: hij is... [ZND 37 (1941)]
III-1-2
|