| 32259 |
duig |
druif:
drūf (Q009p Maasmechelen)
|
Elk van de gebogen platte stukken hout waaruit de wand van een kuip, ton of vat is samengesteld. Zie ook afb. 207. Volgens een invuller uit Tegelen (L 270) gebruikte de kuiper uit die plaats de benaming staaf (štāf) om een rechte duig aan te duiden. Een gebogen duig werd een duig (dø̜jx) genoemd. In het algemene spraakgebruik was echter het woord druif (drūf) gangbaar. [N E, 10; monogr.]
II-12
|
| 21965 |
duivenhok |
duivenkot:
duvǝkǫt (Q009p Maasmechelen),
duivenspijker:
duvǝspikǝr (Q009p Maasmechelen),
duvǝspikǝrt (Q009p Maasmechelen),
spijker:
spikǝr (Q009p Maasmechelen),
til:
tęl (Q009p Maasmechelen)
|
Soms vindt men in de nok van de zolder een afgeschotte ruimte voor de duiven, die door een gat in de gevel of in het dak in en uit kunnen vliegen. Hier staan de benamingen voor het duivenhok, ongeacht de vorm van dat hok, bijeen. De termen slag en spijker in dit lemma hebben betrekking op de duivenkooi als geheel. Zie ook het lemma "duivenslag" (3.4.8). In kaart 51 zijn voor Belgisch Limburg alleen de mondeling verzamelde gegevens in kaart gebracht. Zie afbeelding 17. [JG 1a, 1b, 1c, 2c; A 10, 9k; L 8, 9a; L 38, 31; S 37; monogr. add. uit N 5A, 58c "til" en JG 2c; A 28, 14c "spijker]
I-6
|
| 22090 |
duivenslag |
slag:
slā.x (Q009p Maasmechelen)
|
Het platform op het dak of tegen de gevel vóór de toegang tot het duivenhok, waarop de duiven aanvliegen en neerstrijken. Doorgaans is het platform niet meer dan een plank, soms heeft het de vorm van een huisje met een dak. In een enkel geval is de betekenis van de opgegeven term beperkt tot het (getraliede) valdeurtje dat men kan verstellen voor in- en uitvliegen; deze gevallen zijn telkens in het lemma vermeld. In kaart 52 zijn voor Belgisch Limburg alleen de mondeling verzamelde gegevens in kaart gebracht. Zie ook afbeelding 17 bij het lemma "duivenhok" (3.4.7). [JG 1a, 1b, 2c; L 8, 9b; monogr.]
I-6
|
| 34239 |
dunne melk |
blauwe melk:
blaw męlk (Q009p Maasmechelen),
blaw mɛlǝk (Q009p Maasmechelen)
|
Dunne melk met een laag vetgehalte. [N 3A, 74]
I-11
|
| 33196 |
duwer van de aanaardhandploeg |
kruk:
krø̄k (Q009p Maasmechelen)
|
Zie de toelichting bij het lemma Aanaardhandploeg. [N 18, 46c]
I-5
|
| 32912 |
dwarsbalk van de hooihark |
kam:
kamp (Q009p Maasmechelen),
keper:
kēpǝr (Q009p Maasmechelen)
|
De balk van de hooihark waarin de tanden zijn bevestigd; zie afbeelding 11, b. De instabiliteit van de heteroniemen wijst erop dat het begrip amper tot de eigenlijke landbouwterminologie is doorgedrongen. [N 18, 92b]
I-3
|
| 34414 |
ecthyma, zere bekjes, muilschurft |
langmuil:
laŋkmul (Q009p Maasmechelen),
spitsmuil:
spetsmul (Q009p Maasmechelen)
|
Een soms goedaardige, soms ook kwaadaardige aantasting van de slijmvliezen van de mondholte, waarbij op de lippen korsten ontstaan. [N 77, 62; N 19, 68; A 48a, 49]
I-12
|
| 33803 |
eeltwrat, zweelwrat |
wrattel:
vratǝl (Q009p Maasmechelen)
|
Wratvormige uitwassen (zweel = eelt) binnenwaarts aan de hoofdschenkels van voor- en achterpoten. Ze zijn, net als de vingerafrukken bij de mens, volkomen individueel. Men veronderstelt dat ze overblijfselen van een extra teen of aanhangsel zijn. Zie afbeelding 2.27. [A 4, 2e; L 20, 2e; N 8, 32.1, 32.3, 32.4, 32.13, 32.15 en 32.16]
I-9
|
| 28512 |
een baard maken |
baard maken:
baard maken (Q009p Maasmechelen)
|
Het vormen van een tros bijen rond het vlieggat tegen de ingang en soms aan de randen van de vliegplank. Het is een voorteken tot zwermen. Een splitsing van het volk is op komst. Daarom gaan de werksters alvast bij duizenden rond het vlieggat hangen, poot-in-kaak. Ook tal van haalbijen sluiten zich bij de tros of baard aan, wachtend op het moment van uitzwermen. [N 63, 30a]
II-6
|
| 34490 |
een dag overslaan bij het leggen |
verzuimen:
vǝrzūmǝ (Q009p Maasmechelen)
|
[N 19, 36]
I-12
|