| 25521 |
de oven reinigen |
uitkeren:
ūtkērǝ (Q095p Maastricht),
uitpotsen:
utpø̜tsǝ (Q095p Maastricht),
uitwissen:
ūtwęšǝ (Q095p Maastricht)
|
Het object "oven" wordt niet gedocumenteerd. [N 29, 12c; OB 2, 2c add.; monogr.]
II-1
|
| 23694 |
de portiuncula-aflaat verdienen |
portiuncula beden:
portiuncula bèje (Q095p Maastricht),
portiuncula-aflaat beden:
de pasjónkele aflaot bèjje (Q095p Maastricht),
portiunculen:
persjonkele (Q095p Maastricht),
persoonkele (Q095p Maastricht),
pòrsjunkələ (Q095p Maastricht),
Oudere mensen spreken nog van `in- en oetloupe`.
persjónkele (Q095p Maastricht)
|
De kerk in- en uitgaan bij het bidden van de toties-qoties-aflaat. Dat kon men doen: a)op het Portiuncula-feest, b)op het feest van O.L. Vrouw van de Rozenkrans (7 oktober) en c)in de namiddag en avond van Allerheiligen en op de dag van Allerzielen. [pars [N 96B (1989)] || De portiuncula-aflaat, die verdiend kon worden op het Portiunculafeest op 2 augustus [portsiónkela-ablas?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 25400 |
de poten spannen |
spannen:
spanǝ (Q095p Maastricht)
|
Bij het afhuiden van de billen en de borst brengt men de linkerpoten, evenals de rechterpoten, naar elkaar toe, waardoor de huid strak gaat staan, wat het afhuiden vergemakkelijkt. Sommige slachters binden de beide poten aan elkaar vast of houden ze met haken bijeen, zodat ze beide handen vrij hebben; andere trekken de ene poot in de richting van de andere en houden hem dan tijdens het afhuiden vast. [N 28, 53]
II-1
|
| 23290 |
de roepen krijgen |
afgeroepen worden:
aofgeroope weurde (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
drie zondagen na elkaar
afgerope weure (Q095p Maastricht)
|
De roepen krijgen, afgeroepen worden in de kerk, "onder de geboden staan", "onder de roepen zijn", "in de roepen gaan". [N 96D (1989)]
III-3-3
|
| 23723 |
de rozenkrans bidden bij een overledene |
rozenkrans beden:
de roezekraans beije (Q095p Maastricht),
rozenkrans beden bij een dode:
de roezekrans bèjje bij `ne doeje (Q095p Maastricht),
rozenkrans beden voor een dode:
unne roezekrans bèjje veur unne doeje (Q095p Maastricht),
zich de rozenkrans beden:
zich de roezekrans beije veur ne gestorreve (Q095p Maastricht)
|
De Rozenkrans (= 3 Rozenhoedjes) bidden bij een overledene. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 25381 |
de slokdarm afsluiten |
afbinden:
āfbendǝ (Q095p Maastricht)
|
Om te verhinderen dat de inhoud van maag en slokdarm het vlees verontreinigt, legt men meestal een knoop in de slokdarm. Omdat een knoop gemakkelijk uit de glibberige slokdarm glijdt, laat men er vaak het uiteinde van de dikke en vrij stugge luchtpijp aan vastzitten. Als men nu de knoop in de slokdarm legt, wordt terugglijden voorkomen door het stuk luchtpijp: dit kan immers niet door de lussen van de knoop glijden, omdat het daarvoor te groot en te weinig buigzaam is. Men sluit de slokdarm ook wel af door er een doek of iets dergelijks in te duwen of een touwtje rond het einde ervan te binden. Voor de slacht krijgt het dier ongeveer anderhalve dag geen voer om te voorkomen dat de maag en darmen te vol met vuil zijn. [N 28, 77]
II-1
|
| 33926 |
de staart couperen |
zwensen:
swɛnsǝ (Q095p Maastricht)
|
Het kappen of afsnijden van de staart van veulens gebeurt na enkele dagen of weken. Nadat de staart zuiver gemaakt en afgebonden is, wordt hij afgesneden en toegebrand. [N 8, 103d]
I-9
|
| 18062 |
de stuipen hebben |
de stuipen hebben:
de stupe höbbe (Q095p Maastricht),
de stuupe höbbe (Q095p Maastricht),
in de stuipen liggen:
in də stuupə liggə (Q095p Maastricht),
stuiptrekken:
stuuptrekke (Q095p Maastricht)
|
stuipen: De stuipen hebben: een aanval van stuipen hebben (spinneweven, spinnevoeten, stuiptrekken, in de gaven liggen). [N 84 (1981)]
III-1-2
|
| 19639 |
de tafel afruimen |
afdekken:
oafdèkke (Q095p Maastricht),
afnemen:
aofneumə (Q095p Maastricht),
afruimen:
aofruimen (Q095p Maastricht),
oafruime (Q095p Maastricht),
de tafel opruimen:
taofel opruime (Q095p Maastricht)
|
Wat is bij u de uitdrukking voor \'de tafel afruimen\'? (afvegen, afkuisen) [N 104 (2000)]
III-2-1
|
| 19859 |
de tafel dekken |
de tafel dekken:
də taofel dékkə (Q095p Maastricht),
də taofəl dékkə (Q095p Maastricht),
dekken:
dekke (Q095p Maastricht),
dekkən (Q095p Maastricht),
dèkke (Q095p Maastricht),
rangeren:
rangeere (Q095p Maastricht),
tafel dekken:
taofel dekke (Q095p Maastricht),
taofel dekkə (Q095p Maastricht),
taofel dèkke (Q095p Maastricht),
taofel déékə (Q095p Maastricht),
taofəl dekkə (Q095p Maastricht),
taofəl dékkə (Q095p Maastricht),
tafel gereedmaken:
taofel gerēīt make (Q095p Maastricht),
telloren op tafel zetten:
təleure op taofel zètte (Q095p Maastricht)
|
tafel dekken; Hoe noemt U: De tafel dekken (rechten dekken) [N 80 (1980)]
III-2-1
|